Dr. Weiczner Roland Kruppa Eszter SZTE ÁOK Anatómiai, Szövet- és Fejl déstani Intézet Szeged, 2013.
Ossa extremitatis superioris Cingulum membri superioris (seu pectorale) Scapula + Clavicula Pars libera membri superioris Brachium: Humerus Antebrachium: Radius + Ulna anus: Ossa carpi (8) Ossa metacarpi (5) Ossa digitorum (Phalanges) (14)
Fossa supraspinata Spina scapulae Fossa infraspinata argo superior L Angulus acromii Scapula Acromion Processus coracoideus Cavitas glenoidalis Angulus lateralis Fossa subscapularis L Incisura scapulae Angulus superior Collum scapulae argo medialis argo lateralis Angulus inferior Aspectus dorsalis Facies articularis clavicularis (acromii*) P Acromion P Aspectus ventralis Tuberculum supraglenoidale L Angulus lateralis A Cavitas glenoidalis A Processus coracoideus Aspectus superior Aspectus lateralis Tuberculum infraglenoidale
Clavicula A Corpus claviculae Facies articularis sternalis Facies articularis acromialis Foramen nutricium Sulcus musculi subclavii P L P L A Tuberculum conoideum Extremitas sternalis Extremitas acromialis Impressio ligamenti costoclavicularis Aspectus superior Aspectus inferior Tuberculum conoideum P Linea trapezoidea Impressio ligamenti costoclavicularis P A Facies articularis acromialis Facies articularis sternalis A Extremitas acromialis, Aspectus inferior Extremitas sternalis, Aspectus inferior
Humerus Epiphysis proximalis Tuberositas deltoidea L L Sulcus nervi radialis Corpus humeri Epiphysis distalis Aspectus anterior Aspectus posterior
Humerus epiphysis proximalis Collum anatomicum Caput humeri Collum anatomicum Caput humeri Tuberculum minus Crista tuberculi minoris Tuberculum majus L L Crista tuberculi majoris Collum chirurgicum Tuberositas deltoidea Aspectus anterior Aspectus posterior
Humerus epiphysis distalis Crista supra(epi)condylaris medialis Crista supra(epi)condylaris lateralis Fossa coronoidea Fossa radialis L L Fossa olecrani Sulcus nervi ulnaris Epicondylus medialis Epicondylus medialis Epicondylus lateralis Trochlea humeri Aspectus anterior Capitulum humeri Trochlea humeri Aspectus posterior
Radius Tuberositas pronatoria argo interosseus Caput radii Tuberositas radii Fovea articularis capitis radii Epiphysis proximalis Corpus radii L Aspectus anterior Epiphysis distalis Circumferentia articularis capitis radii L Collum radii Epiphysis proximalis, Aspektus anterior argo interosseus Incisura ulnaris radii L Tuberculum dorsale L Facies articularis carpalis Processus styloideus radii argo interosseus Processus styloideus radii Incisura ulnaris radii Epiphysis distalis, Aspektus anterior Epiphysis distalis, Aspektus posterior
Ulna Epiphysis proximalis Processus coronoideus Incisura trochlearis Incisura radialis A Tuberositas ulnae L Corpus ulnae P argo interosseus Olecranon Crista musculi supinatoris Epiphysis proximalis, Aspektus lateralis Caput ulnae L Epiphysis distalis argo interosseus Circumferentia articularis capitis ulnae Aspectus anterior Processus styloideus ulnae Epiphysis distalis, Aspektus anterior
Ossa manus, ossa carpi, ossa metacarpi Tuberositas phalangis distalis Phalanx distalis Phalanx media Phalanx proximalis L Digitus primus = Pollex Tuberculum ossis trapezii Tuberculum ossis scaphoidei Digitus secundus = Index Digitus tertius = Digitus medius Sulcus carpi Digitus quartus = Digitus anularis Digitus quintus = Digitus minimus Ossa manus, Aspectus palmaris Hamulus ossis hamati Os pisiforme Os scaphoideum Os lunatum Os triquetrum Os pisiforme Os trapezium Os trapezoideum Os capitatum Caput ossis metacarpi Basis ossis metacarpi Ossa carpi Corpus ossis metacarpi I. II. III. IV. V. Ossa metacarpi Os hamatum
Az ízületek leírásának szempontjai Az ízület terminológiai neve Az ízesül felszínek terminológiai nevei Az ízület morfológiai/ funkcionális típusa Az ízület mozgáslehet ségei (tengelyek) Az ízületi tok Az ízületi szalagok Az ízület speciális ill. járulékos alkotórészei (Az ízület vérellátása és beidegzése)
Juncturae ossium cinguli pectoralis
Articulatio sternoclavicularis Ízesül felszínek terminológiai nevei: Facies articularis sternalis claviculae (kollagénrostos porc) Incisura clavicularis sterni (kollagénrostos porc) Ízület morfológiai/funkcionális típusa: Korlátolt szabad ízület Discus articularis Lig. interclaviculare Ízület mozgáslehet ségei: 1. elevatio depressio (Axis sagittalis) 2. protractio retractio (Axis verticalis) 3. rotatio externa rotatio interna (össz. kb. 35 ; Axis rotationis) 4. circumductio Ízületi szalagok: Lig. sternoclaviculare anterius Lig. sternoclaviculare posterius Lig. interclaviculare Lig. costoclaviculare Lig. costoclaviculare Lig. sternoclaviculare anterius Ízület speciális ill. járulékos alkotórésze(i): Discus articularis (kollagénrostos porc)
Articulatio sternoclavicularis elevatio protractio depressio (Axis sagittalis) retractio (Axis verticalis) rotatio externa rotatio interna (össz. kb. 35 ; Axis rotationis) circumductio
Articulatio acromioclavicularis Ízesül felszínek terminológiai nevei: Facies articularis acromialis claviculae (kollagénrostos porc) Facies articularis clavicularis (seu acromii) scapulae (kollagénrostos porc) Ízület morfológiai/funkcionális típusa: Korlátolt szabad ízület Ízület mozgáslehet ségei: 1. elevatio depressio (Axis sagittalis) 2. protractio retractio (Axis verticalis) 3. rotatio externa et interna (Axis rotationis) Ízületi szalagok: Lig. acromioclaviculare Lig. coracoclaviculare (Syndesmosis coracoclavicularis)= Lig. conoideum et Lig. trapezoideum Ízület speciális ill. járulékos alkotórésze(i): Discus articularis (kollagénrostos porc)
Ligamenta propria scapulae Lig. transversum scapulae superius Lig. coracoacromiale (Fornix humeri ) Lig. transversum scapulae inferius
Juncturae ossium partis liberae membri superioris Art. humeri Art. cubiti Art. radioulnaris distalis Art. radiocarpalis Artt. intercarpales Artt. carpometacarpales Artt. intermetacarpales Artt. metacarpophalangeae Artt. interphalangeae manus
Articulatio humeri (glenohumeralis) Ízesül felszínek terminológiai nevei: Caput humeri vápa:fej = 1:6 Cavitas glenoidalis Ízület morfológiai/funkcionális típusa: Articulatio sphaeroidea Ízület mozgáslehet ségei: 1. anteflexio retroflexio 2. abductio adductio 3. rotatio interna (medialis) rotatio externa (lateralis) 4. circumductio Ízületi szalagok: Lig. coracoacromiale (Fornix humeri) Lig. coracohumerale Lig. glenohumerale superius Lig. glenohumerale medius (esetek >1/3-ában hiányzik) Lig. glenohumerale inferius (leger sebb)
Articulatio humeri Articulatio sphaeroidea 1. anteflexio retroflexio 2. abductio adductio 3. rotatio interna (medialis) rotatio externa (lateralis) 4. circumductio
Tendo capitis longi m. bicipitis brachii Articulatio humeri Lig. coracohumerale Bursa subacromialis Ízület speciális ill. járulékos alkotórésze(i): Labrum glenoidale (kollagénrostos porc) Vagina synovialis intertubercularis tendinis capitis longi musculi bicipitis brachii Bursa subacromialis Bursa subdeltoidea Bursa subtendinea musculi subscapularis Bursa subtendinea musculi infraspinati Bursa subcutanea acromialis Vagina synovialis intertubercularis Recessus axillaris
Articulatio cubiti Három csont (humerus, ulna, radius) által alkotott komplex ízület, ún. trochoginglymus Az egyes részízületekben részt vev ízesül felszínek terminológiai nevei és az egyes részízületek morfológiai/funkcionális típusa: Art. humeroulnaris Trochlea humeri + Incisura trochlearis Ginglymus Art. humeroradialis Capitulum humeri + Fovea articularis capitis radii Art. sphaeroidea Art. radioulnaris proximalis Circumferentia articularis capitis radii + Incisura radialis ulnae Art. trochoidea Ízület speciális ill. járulékos alkotórésze(i): Recessus sacciformis Bursa subcutanea olecrani Bursa subtendinea musculi tricipitis brachii Bursa bicipitoradialis
Articulatio cubiti Ízület mozgáslehet ségei: 1. Flexio extensio (transversalis/ radioulnaris tengely) 2. Pronatio supinatio (alkari konstrukciós tengely) A fels végtag konstrukciós tengelye
Articulatio cubiti Ízületi szalagok: Lig. collaterale ulnare Lig. collaterale radiale Lig. anulare radii Lig. collaterale ulnare Capsula articularis Lig. collaterale radiale Lig. anulare radii Chorda obliqua Lig. anulare radii Aspectus ventralis Aspectus dorsalis
Syndesmosis radioulnaris Chorda obliqua embrana interossea antebrachii Articulatio radioulonaris distalis Ízesül felszínek terminológiai nevei: Circumferentia articularis capituli ulnae Incisura ulnaris radii Ízület morfológiai/funkcionális típusa: Articulatio trochoidea Ízület mozgáslehet ségei: Pronatio supinatio
Articulatio radiocarpalis Ízesül csontok ill. felszínek terminológiai nevei: Os scaphoideum + Os lunatum + Os triquetrum Facies articularis carpea radii Ízület morfológiai/funkcionális típusa: Articulatio ellipsoidea Ízület mozgáslehet ségei: 1. dorsalflexio palmarflexio (radioulnaris tengely) 2. ulnaris abductio radialis abductio (dorsovolaris tengely) 3. circumductio Ízületi szalagok: Lig. collaterale carpi radiale Lig. collaterale carpi ulnare Lig. radiocarpeum dorsale Lig. radiocarpeum palmare Lig. ulnocarpeum palmare Ízület speciális ill. járulékos alkotórésze(i): Discus articularis (kollagénrostos porc) Discus articularis Facies articularis carpea radii
Articulationes intercarpales Ízesül csontok és az ízület morfológiai/funkcionális típusa: Art. mediocarpalis (proximalis és distalis kézt csontsor között; amphiarthrosis) Art. ossis pisiformis (amphiarthrosis) Ízületi szalagok: Ligg. intercarpalia volaria (Lig. carpi radiatum, Lig. pisohamatum) Ligg. intercarpalia interossea Ligg. intercarpalia dorsalia
Áthidaló szalag: Retinaculum flexorum (=Lig. carpi transversum) Canalis carpi Eminentia carpi ulnaris Hamulus ossis hamati Os pisiforme Sulcus carpi L Tuberculum Tuberculum ossis scaphoidei ossis trapezii Eminentia carpi radialis
Articulationes carpometacarpales Ízület morfológiai/funkcionális típusa: Amphiarthrosis Ízületi szalagok: Ligg. carpometacarpalia palmaria (pl. Lig. pisometacarpale) Ligg. carpometacarpalia dorsalia Articulatio carpometacarpalis pollicis Ízesül csontok nevei: Os trapezium + Basis ossis metacarpalis I Ízület morfológiai/funkcionális típusa: Articulatio sellaris Ízület mozgáslehet ségei: 1. Oppositio Repositio (az os trapeziumon áthaladó radioulnaris ferde tengely mentén, b ) 2. Abductio Adductio (a basis ossis metacarpalis I-n áthaladó, radiodorsalis ulnopalmaris lefutású, 45 -os dorsopalmaris tengely mentén, a ) 3. Circumductio
Articulationes intermetacarpales Ízület morfológiai/funkcionális típusa: Amphiarthrosis Ízületi szalagok: Ligg. metacarpalia palmaria Ligg. metacarpalia dorsalia Ligg. metacarpalia interossea
Articulationes metacarpophalangeae Ízület morfológiai/funkcionális típusa: korlátolt szabad ízületek Ízület mozgáslehet ségei: 1. dorsalflexio palmarflexio (Axis radioulnaris) 2. abductio abductio (flexióban korlátozott, az excentrikus eredés oldalszalagok teljes flexióban a palmarisan szélesebb metacarpusfejek körül jobban megfeszülnek) (Axis dorsovolaris) 3. circumductio Ligg. palmaria Ízületi szalagok: Lig. metacarpeum transversum profundum Ligg. palmaria (Ligg. volaria) Ligg. collateralia Ligg. collateralia Kivéve: Art. metacarpophalangea pollicis (ginglymus)
Articulationes interphalangeae Ízület morfológiai/funkcionális típusa: Ginglymus Ízület mozgáslehet ségei: Flexio extensio (Axis transversalis) Ligg. collateralia Ízületi szalagok: Ligg. collateralia