AR BIBL 5ANT[L. Troidigezh gant. i!iaodez GLANNDOUR ~------~ ~ ~--~ ~1--=~~~~ ~-~ ~-- -~--~- ~ ---

Átírás

1 N~ BIBL 8ANTbL

2 ~------~ ~ ~--~ ~1--=~~~~ ~-~ AR BIBL 5ANT[L Troidigezh gant i!iaodez GLANNDOUR ---~-- -~--~- ~

3 KOHELETH R.AKSKRIIY. Sant-Brieg, 17 Kerzu t952 NIHIL OBSTAT 2 Y. Brochen, Vikel Vras. HllPRIMATUR f. tarmanlit Eskob St. -Brieg.A.l hag e Ob-eroû±. :-,.. ~.; - -'. Koh~leth! a:ho d.ivinadellus a zo bet troet gant;ar gresianeg ha goud.e..jse gant al latin dre ar: ger Eklesiastes, an den a Iliz! Daoust hag e.vefe tu da c'houzout piw a zo kuzhet dindanan? E-pad pell eo bet sellet Salamon evel oberour al levrig~ an talbenri o rein Koheleth evel mab David ha roue Jeruzalem, ha go~de-àe Koheleth e--unan, er pertnadoù kentan, o lakaat war e ano pompad ha f1lrnez ar Roue bras 9 kement.&se a seblailte degas.sklaer war ar skrid sinatur Salamon. Met hep do-q.etans ebet, n'' eus da welout aze nemet un iji.nadenn len:hègel hag ivez dciug ar Yuzevion dà lakaat pep obetenh a furnez dindan patroniezh ar Rou.e bras An hebreeg implijet gant Koheleth a zo diwezhat, gant aramegadurioù e-leizh; ke:h e ranker diskenn savidigezh ar skrid, betek ar mare ma oadeuèt an arameeg davezan ur yezh komzet en Palestina.

4 Koheleth; Rakskrid Moarvat ez eus da amzerian Koheleth war-dro dibenn ar IVvet kantved araok;hèr.salver, pe zoken penn kentan an trede, gaude Yob, hagar C'hrennla:ttarioù, met araok Ben Sirac'h. Un oberour, pe meur a hini a dleomp kontan? Tud'zo o deus kredet dizole:.i:~--~~-~-~':::,~tevr meur a zorn o devi~e, a bep eil, lezet'o roudoù en destenn; hagen n'eo ket sur se. N'eus nemet ar goude-skrid ~' 9-14, ha marteze un notenn bennak ur wech an a1il~t?::r, 1'!-:.:Q;~_he.llfe..::be zan eus dorn un diskibl, pe un embanner; a-hend-all ~e,,,we;ler ket p.e:rak :h ' en devije ket an oberour e-un:an kempennet e. levr.evel m ' eman~.. J)oare ar skri.d-.,;-_ Rak ; n'eus ker:t... da sell.out ouzh Koheleth 'gant hor sonjoù--ni d ' e varn.. didu:zh: - hor: boazioi!t...;âkr:iva:ff' Ret eo hen: adlakaat =' e kreiz :un hengoun-- a furnez:, a::implij evit. di splegerezh ar menozioù.~ a:r c 'hrénnlavaridû: hag.ar setans:où. kenenebet Aman ema.om:p pell tnat diouzh poellegezh Europa.; Al:nan eb ur- b:rederîadenn o 'n em luskan. hep kalz_ a. ilrzh, o vont hag o tont en u:r ziskle rian dimp pezh a wel: dalavarout eo darvoudou=diaes. da gompren!la diaes da gevrean kene:t:h:zo~ N:'ens keti~da souezhin eta mar cham ar menozioù a-stlahez,. pa gandale 1 h Koheleth. e"'"unan da laya!'out dimp 'n'eus- ket' tu da gompren dremm ar bed~ 1 2 Koheleth: Ri3.ksk:dd... Ar sonjoù di~lfleriet. Enkrezet' eo Koheleth : ;~..'. Petra 'zo? Mar me vëver war ari doua~\. riemet evit d_is ~ kenn ~r bez gdude-se, rie dal v ~e-t ii/ boan, ha ned eio... ar vuhez ri~~et:.kerse.- Peseurt gopr a zô :gant a:ri den reizh? Sklaer eo e tieér bezan :reizh,.. hag e tal-i ar fi.:i!mez muioc 1 h eget peè i hèd ha :fô1i~ntez ~. Met b. 1eb ket a::w:alc 'h ar repontoù kèzh. diwar-benri' ~ jgopridig'ezh ar reizhder, pa laiv'aroht e re.sèv ah :"aeh just. evurusted ~ai an dol.t~r,. hag an d ea' f'all, gwalleu:r ha kastiz; :Nân:n.'! a;;.';f~d.~ù a zo :'é.~èriêp', a wecrioù! Neuie; petra'zo? 'Ret eo anzav ne 'gomprener ket- ~.. :.cdoue... eo. ar m~~tr, met e vennad a -"~o a:~us' cl 'art CÏud ;; ~. ~. Klaskom~ ~euz~ 'bevan dioqzh ho:r: gwèllaa; didrabas ~- o kerner J}li ~ad~r r~ùh, hep mont 'r'è'war un tu pe war an tu all. Met an disko~l~..:.se-' ''z6ken''né seblant ket resporit kaer da c'hoant Koheleth. Daoust ha n'eo ket ar blijadur he~'h-unan, avel ha kerse?. _... -').: Evit.komprèn mat hol'levrig,na chomotnp ketdabouezan.bëtek re war.ui'lavarenn pe lavarenn;, a seblantfe.. ~ b.. ll b etek bèzafi gaduhenvel. N'eus a-wechou mont re e, aze 'nemet: argiï~erezh semitek. Kemeromp al levr a-bezh d'é." arvestifi ën : ---~-.,,,.. e 1 eun. Drel. s t.;.;..holl, adlakomp anezhafi en e lec'h, e kerzh displegidigezh an Testamaht kozh. N'taus ket c 'hoazh kalz a slüerijenn war donkadti.r an den. goude. ar maro,ha sed ar pezh',,a_i io eri:kte z Koheleth. 3

5 ~~. '! Koheleth: :Rakskrid. Koheleth~ Rakskrid Ne bar ket c 1 hoazh evit ar re ré.~?llj:., :rr~_ts"?~~.?~ un Q.asoro'h,. nag :esp.er ur. vuhez '!:m. splannder Doue.. ' Ne wel Koheleth nemettenvalijenn ha kousked evit ar, l'e varo, tenv.alije11n ha lçouskea hep fin. Met. dija gantail e,o savet- ar goulenn, goulenn. ankeniet, peogw:ir,. emezan,ar vuhez...,mafi n'eo ket. awalc 'h, n' eo netra a,- ;o en:n ar fin. Ur goulenn eo Kohelethfn' éo ket ur respont o.daoust ha pal an Te.stamant Kozh ne vefe ket ~ da cgentafi -sevel, goulennoù, pozafi kudennoù? Ur fazi bras a vefe. distagan Koheleth diouzh :ar pezh a zeuio. war e lerc'h. Diwezhatoc 'h e teuio ar respont, un tamtnig dija; gant Levr ar. Furnez r met dre.ist-holl gant ar. Salve!' o ' Erio eman talvoudegezh hor skrid,,hep kontan e vo da.viken komzoù ar fur-man' ur gent~l 9t zoare, hag e vo inat bepred d'hon ene e s.elaou,. da zeskin digantan n,ed eo ar bed--man nemet moged. ha :skeud dibado. 1) ar vuhez pompadus, hunvre sevenet gant Salamon, 2) Marvusted pep tra er bed, 3) doare an den.er gevj;e- digezh, 4) didalvoudegezh an arc'hant. An eil lodenn a gav he raklavar diwar-benn ar furnez hagar c'hoarzh, hag adarre peder mammenn a gerxe: 1) ar gredenn e gopridigezh ar mad er vuhez~man, 2) skorted ha distabilded ar garantez, 3) froudennoù ar chans, 4) donedigezh ar gozhni. Rannadur ar skrid 'Lavaret em eus n'eus ket da glask re a urzh en sonjoù Koheleth. Koulskoude o terc'hel kofit eus lavarennoù digerifr ha klozan a zi:stro bep ar mare, e we-ler n'a ket ar menozioù d'en<em.heuliafi diratozh.evel eizh pennad a c~'heller.rannan gant pep.a so:fij..;;stury hag int d' o' zro o 1 n em gevreaii en diw lodenn ~ Al lodénn gentan; goude ur raklavar war an enoé, a laka da d:rernen dindan.hor sell,. pevar.a beg a. ger se: 4 5

6 . i ::. -.:... ~-. _::_-'--_-;.;.. _.;_-_: IC.OH.E LE TH.1. (: :" ' ""i_ ~-.: Lav~roù Kohele.th,. mab Dayid,, roue J~ruz.a,l~.~ 2 Avel an avelioù, ~r;ne,koheleth. Avel an ave-.. ~ '" lioù! Avel eo pep tra! 3 Pese~t gorl:~d q. zo. d'an den gant an holl boan kemeret dindan an heol?,lodenn OENT.AN -<'. Raklavar 4 Ur remziad a dremen; ur remziad.t+ zeu,.hag an douar a chom.dalè.'hmat. 5 An heol ~.. sav, àn heol a ya da guzh, ha gort.oz a ra betek tizhout ~al 1 ec 'h ma adsavo diou tan. 6 An ave 1 a gerz.h war du ar c'hreisteiz, trein a ra d'an hanter-noz?t:rei:fi.--d_istrein a ra, hag adkregi:fi. endre' gant he re dadenn,où. 7 J;n holl stêrioù a ya d'ar mor,ha n'èo ket leuniet ar mor; ha \ivar-du al lec'h maz e0nt,. e kendalc 'h ar s.t~rioù: da :========= ==============-= ==::;:== ===-=;:=== :;::~~-=~==.===-=====:-:;;.=::===.. '.,,2. Avel. (hebreeg hébel = c 1 hw:ezh, alan) 'ama:fi gant ar ster a gerse, venadurezh. alie s awalc'h gant kerse. a vez implijet Tr.oet hon eus 7

7 Koheleth: 1, , 17 radek. 8 Un aner eo pep tra; n'hall ket an den lava - rout n'o devije ket an daoulagad gwelet o gwalé'h nag an divskouarn klevet e' leun. 9 Rak ar pèzh a zo bet.eo ar pezh a vo; ar pezh ai vez graet eo ar pezh a vo graet endre, ha n'eus mann ebet nevez dindan an heol. 10 Lakomp un dra bennaka vije lavaret diwar e benn "Dalc'h 'ta! Tra nevez eo kement man!" N'eo ket Dija er c'hantvedoù tremenet ez eus bet anezhan. 11 Ne met ne van- ket soiij eus an traoù a-wecp.all ; evel -- kenne beu t' all; en àmzer da z.. on t?-'n' o devo aoiij ar re â zeuio diwézhatoc'h Buhez Salamori 12 Me, Koheleth, a zo bet roue Israhel en Jeruza+.~m~: J_3_}f.!_?-~ket emeus imbourc'hiii ha furchal dre ar furnez kement a vez graet dindan an neiiv. Ac; 'ha!, ur. ~al],.labour e.o hennezh, en deu5 Doue... reet J~-' an dud da ~le qin. ga::ntaft. -_ 14 Sellet e!if' 'eus ouzh ---. :k!3ment- a vez gr.aet di:n,4an an heol: sètu, avel eo pep. '... _,..... :.-. ' j.... ~. : : ~. tra, ha red,adenn war.lerc'h avel! '.... '. -_: Kement_,~--- zo ~él,ntm_,r;t 'hal+ ket bez an re~zh, Ha~;;a;f,:))e,~}l 1:1 vank, n 1hall ~et bezaii kontet. 16. Lavaret BnJ. eus ennon va-unan ar?'homzoù~ma:fi: Ur. c 'halz ma:t a furnez am eus, - ken ez on trec' h war nep - h:in!i a zo b.et em raog en Jeruzalem. P;J..eustret am: eus, war furnez ha ~kiant e-lelzh. 1_7 Studiet em-eus gant Ko.heleth~.. 1, 18 --, _g,, 10 ake,d ar furnez hag an, anaoude~ 1zh, ar sotoni hag ar f()l:j.ente-z. Met kom-prenet em e:q.s. eo ke_ment-se ivez redadenn war-lerc 1 h avel. 18 Kalz a furnez a zo kalz a zoan? Seul vuioc'h ~ skiant, seul vuioc'.h s boan Ha lavaret em. eus :em askre : Mont a ran. d'en :em:. arnodiii war ar 'blijadur-. awel -an eb_atoù ~ l\.lllit: avelach e o se i vez. 2 Diwar-benn ar c 'hoarzh. eni eus.. lavax..et :: Dibo~llegezh! Diwar-benn ar.bli.jadur: tal-r,r? Divizet :em eus rein va c'horf d'ar gwin; tra ma chomfe va c'halon gant ar furnez; divizet emeus en em stagaii ouzh ar:follentez evit gwelout petra 'zo mat da vi bion an dud d' ober dindan an neiiv o buhez pa<l - 4 Graet em eus. traoù bras Savet em eus din palezioù, plantet em'eus din gvviniegoù. 5 Graet em eus din liorzhoù ha gwerjezioù,.ha lakaet emeus enno gw:e21-frouezh a bep. seurt. 6 Savet emeus d.:,i..n.. stank:où~dour evit doû'" ra: va flanterizoù. - 7 Pr_enet.em eus mev.elion- h.a mitd;.-'7', zhion. Tud e-leizh am eus :be.t.. em zi, tropelloù, _ejened, deiived, muioc 'h eget den ebet araozcn. en Jeruzalem,. 8 Be:tniet em eus din. arc 'hant hag aour, pinvidigezioù - ar rouaned hag ar_ rannvroioù. EN ëm. bour,ohaset em eus a ganerion hag a ganerezed, a holl bombad mibion an dud, 'kasedig ha kasedig. 9 Ha deuet-on da vezaft bras a+-us da. gement den a oa bet. em raog en Jeruzalem. Ha ehom a rae ganin va furnez. 10 A gement. o. <iel.ls Q ',haan:""' 9

8 taet va daotllagad, 'Koheleth~ _g_,.: 11 _;,::,_, _g_,18 n 1 em eus nae-'het tra. ebet outo; ri'em eus d:loueret.plijadur ebat ouzh'va c'halb'n laouen eo bet va c 'halon gant kement ' em èli's gràet: - rak honnezh eo bet va stad e kèment tia 'm- eus 'embreget J:et p,~am eus prederiet war hall oberoù:;.va daouarn, hag ar boa.-n am.boa kemere:j~ Ha ganto, BE(tu, a.vel E!(), pep tra h~ _re<\~denn war-lero ~h avel t. _.N 1 eus. goni,q gant tra ebe.t dindan an heol!, 1?.P~ederiet en,t;eue~ war ar-f'u.rn,ez,.. ar sotoni-hag ar follentez. Gwelomp~ Petra 'rai.() warlerc 'hiad ar. Houe? ~~ 'E -~:.. Pezh, 1 zo bet graet d~ja.. 13 Gwelout a ran,rp~t ez _eo ar furnez trec'h wararfollentez~ kement hç.g an deiz~ wp.,r an noz ~ 14 rak,, ',An. den :fur en deus. daoulagad en e benn)..;_...:met an den diskiant a. gerz.h en denvalijenn... Mat! Met gouzout a ran ivez o.deus an e~l hag egile un: hevelep fin. 15 Jia layar-o'+t a ran em askr.e,lc Tonkaaüran den d.isk;i~;tnt ha va_hirii eo un hevej~p; tra~ neu.,.. zè, da be.tra e.ta:lv va furnez? Ha lavare.t :em elj s em c 'halon eo 'kement-se avel ha kerse. 16 Râk ne ;ba,d,jc~t da.bell koun an den fur,- ne _chom ke_t ~mu;\.op'h.:eg:e?.t, hd.ni kement labour a~ eus gxa~t Koheleth: _g_, 19 --l' 1 dindè.n an heol hag a zilezin d'am warlerc'hiad. 19 Rak piw o.~r. daoust h~g e vo fur pe foll? Ha mestr e vo war;va holl labour, war gement am eus lakaet ennan poan ha furnez dindan an heol. Ya, kement-se a zo kerse bra!il:! _20 Setl,l p_erak on deuet d'en elll: zistagan diouzh.kemerrt; tr13,. am eus embreget dindan an heol. 21 An den en.deus poani~t gant furnez, skiant-vat, h13-g ampartiz;;a l.ez e labour da herezh,d'an hini n'en deus graet netra enna1î. 22 Petra a van gant an den eus an holl drevell,eua an holl breder en deus en em skuizhet ganto e v:uhez pad? 23 Hag an deizioù. a boan, }J.ag enkrez an afèrioù, hag qn nozioù digousk'r Avel ha kcrse. 24 N 1 eus neuze ~evi t an den net::'e. gwelloc 'h eget de - brin hag evan, ha rein amzer.v a.t d' e ene. e kreiz e labour! Rak gv1elout a ran e teu keme~t":""se eus dorn Deue: 25 Piw a c 'hell hepdaû beval1 en puilhentez ha tanva aesamant? 26 D' è.-:.î den a blij dezhail e r o furnez skiant ha joa; met lale.:.1t a. ra war,ar pec'her ar garg da zastum ha da zaspugn e vit an hini a blij da Zoue! :Met kement-se c'hoazh a zo.avel ha redadenn war-lcrc'h avel. an den diskiant: :o daou,.e:l~ ;4e:izipÙ: da zont.;,r';~ ~ezg ankouaet. Petra' ta? )Cenkoulz hag an diskia:ni;-.e ;}[arv Marvusted 3. 1 Da bep t:r a e go~lz; hag evi t ob er pep an~den fur! 17 Kaz,a'q1 eus ouzh a~ ~E?Ziii_ll,a d,:i,splijo~t a ra din pezh a;'l(ez g:r:aet dindan ar:l heol;: r.ak; avel eo pep tra. na., redadenl:}.war lere' h avel Kaz. am- -eus ouzh -; ', E'xi t an hini a blij da Zoue... Gwel. K:t snnlavarioù _1_-3, 22; - 2s;-s; Job. 2t";-T6; h.a. 11

9 Koheleth~ ]., 2 l~ 8 tra,_ u;r mare dindan an nenv. ~ ) ur mare evi t bez an ganet Hag.ur mare evi t, m~rye1; Ur mare E;)Vit plar1ta:fi Hag ur mare evit displantan. 3 Ur mare. evi t lazha:fi Hag ur mp,re evitparea:fi; Ur mare evit distruja:fi Hag ur r.q,are evi t adseve.l. 4. Ur mare ~vit, gouela:fi Hag ur mare pvit c'hoarzhin; Ur mare evit hirvoudin Hag ur mar~ evi t ebatal. 5 Ur mare evit teurel mein Hag ur... mare evit o dasi;um.. Ur ma,r(3 evi t po kat Hag ur mare evi t cham h~p _ 6 Ur mare. evit klask pokoù. Iiag ur mare evit lezel da vont; :Ur mare ev;i t mir out Hag ur mare evi t disteurel 7 Ur mare evit regi:fi Hag ur mare evi t g\ll{ria t; Ur mare evi t komz _... Hag ur mare evit t:evel ;,. 8 lf~ mare evit karout Koheleth~ }_, 9 -- }_, 18 Hag ur mare evi t kasaa t o Ur mare.evit ar brezel Hag ur mare evit ar peoc'h.. 9. p eseur t gon~ 'd. a zo.. d'an. den gant ar pezh a ra? 10 Se1lout a ran ouzh p_r, yi~~er a ro Doue d'aber d'an dud. 11 Kement a ra Dou~.a ~~()t gante goulz 9 met dirak an amzervezh a-bezlj., ne goll1prener ket a-dal. ar penn ke~tan betek. ~n diwezh. pezh a ra Doue 12Anavezout a ran n'eus evit an den_netr~ gwelloc'h eget'kaout plijadur_hag eurvat e-pa,d e vuhez. 13Debri:fi. hag eva:fi,ha tanya amzer vat e kreiz e labour: kementse a zo donezon a-berzh Doue. 14 Anavezout a ran eo labourioù Doue traoù bet divizet ganta:fi evit atao, ouzhpenn, netra da lemel. oberoù eo. ma va doujet.. enno n'eus ~etra Ha pezh a glask Doue da zegas en en e 15 Pezh a zo, a i6.bét dija; - pezh a va, a zo dija;. ha pezh a venn Doue klasket. eo ar pal 16 Met sellout a, ran c'hoazh pezh a dremen dindan an _heol:. gvvelout a ran war gador ar Reizh,. an Drougiezh, vrar gador ar Justis, ar FallagJ iezh. 17 Lavarout a re,n ouzhin va-unan: Doue a varr..o an den reizh hag an den.. fal~akr, rak un amzer a zo aman evi t pëp labour.. 18 Met lava,rout a ro.n i vez em askre eo evelse ======= =========================:=:=======: =?.====:::;::=7-==;~~~===-== : < 1 1. N'eus tu ebet da gompren mennad Do'le Pezh a venn Doue eo ar pal klasket o get evi ~ g~:r, : Doue a glask an hini a reder war e lerc'h. Gwerzad diaes, troet dishe:fivel herffez sonj pep hini.

10 doare an dud,dre ma fell da Zoue_aprouiû anezho da lakaat anat ez int evel lqened an eil re evit ar re all. 19 Evit gwir, un.hevelep planedenn eo hini an den hag hini al loen: an ei], a varv hag egile ivez;-,un hevelep,buhez _evit o daou. D'a,n den,_ tr<3c'h ebet war,al loen~ rak avel eo pep tl'a. 20 Mont a,:teont o daou d'un ~evelep léc 'h; o daou.ez int.. deuet eus ar poultr, hag o daou a zistro d'ar poul tr._., 21 Piw car hag..,-eû e sav _.. d'an nec_ h buh ez an d u. d, h. ag-: en _. e tiskenn _d_.. _'an traofi - dinq.an an douar,._buhez a1.loened? 2-2 Gw_elout a ran. ''.d ";..;. -~~-~;: ~.:._ eget en em laouenaat eus e o.ber,où~_ lodenn..!..;.;. n'eus evi t. an den netra, g\litelloc 1 h. ~;.. rak, )lonnezh eo e _, J'e voustret ~ vez,o war e lere'?-?. Doare an den..1.::. 1 H,a. trein, a ran br.aman da sel],cmt - _ er Gevredigezh ouj;.',h.an holl_ waskerezhoù,.a vez, graet dindan an heol~.s:etu.daeroù ar ha. Çl.ezho frealzer ebet.!meulift a rarr neuze ar :re'vârv dija mado, kentoc'h eget ar re vev. ç.ttaq o vevarl 3 Ha kentoc.'_h eg-et an eil re hag ar re all, an hini n 1eo ket bet c 1 _hoazh, fallagr;i~zh a vez sevenet dindan an he.ol ha n'en, deus ket. gwelet ar 4 Gwelout a ran ivez ned eo PE:lP- str.ivadenn-den ha ==========~~=-=::::;=:::====:;:::::=:;::;.=.===::===.;::: ;:::==::;===:::::;:.=-:;:::=:::====-;:::== 21. Douetin a ra hepken KOHELETH diwar-benn ar: pezh a zo goude ar maro; ne v;o ket- k~n garv e zoare-lavarout en di benn al levr ~ g;j. 14 pe-p ijin el labour nemet erez an eil ouzh egile. Ra se c'hoazh a zo avél hared.adé:nh war..:.lerc 1 h avel. 5 Ar foll a grbaz e zivi-ec'h' Hag eri em zebr e-urian; < a lavarer, met:- 6 Gwell eo Û.r vozad à ziskuizh Eget diw -irozad' a labour hag a redadenn war-lerc 1 h avelo' heol:. 7 Gwelout a ran c' hoa'zh tir venadurézh a11 dindan an. :_, 1._._,.,.-r.,; 8 Lakompcùn dèh e-u:nan penn,' hep mab na breur; ha koulskoude ne gav fin eb-et d'e hall 1abour;n 1 o deus: morse e zaoulagad 6 gwàlc 1 h 'a birivhîigezh. Evit- piw heuze e labàuran hag e' tioueran ar blijadùr oué;h va ene? Kement...:se è 1 hoizh a zo aval ha gwall vichero 9 Gweiloc'h eo,bèzàn d3.ou eget bezaû an-unan-penn, rak ~velse 'ez elis muîoc 1 h ""- c 'ho nid garit al labour~ 10 Mar koùezh unan, e c 'hell eglle ë -adsévè-1; met gvvazh a se d'an den a zo e-i.man-l.-'ènn he,g'"à gouezhfe, neuze den ebet :evit é àdsevel! _Ha rhar kousker daou a-gevret, on em dommer met un den. e-unan,. p-en:aos. e vefe tomm " --. dezhan? 12 Unan bennak a c 1 hell trec'hin war un ali e--unan penn~met a dorrer. dao:u p_ :.z?-lc 'ho outan. Ur fmi tri gor, avec 'h =============:::::==-==== = ==~===========~~==-================== 7 o Venadurezh: tra ven, goullo o Miret hon eus en droidigezh,ar c'hrehnlavar: fun tri gor.o. a zo anezhan un werzenn grennvrezhonek,bet 15

11 Koheleth~ _, 3 :13 Gwell eo ur c 1 harilpinod paour ha ftir Eget ur'rou~ kozh ha sot, ha na oar ken kemer kuzul 14 Rak ar c 1 hampinod a c 1 hell mont er-maez eus e brizon ha gonit' ar véli,èvitan da vezan bet ganet paour er rouantèlezh~ 15 Gwe:. lout aran e holl gem'predidi o vont a.::.au gartt ar c'hampinod, an eil, _ar skraper. 16 Setu:.:.efi pen:h-rener war un engroez diniver a dud.gwazh a se màr n 1eus ket geude-se da vezan laouen gantafh A dra sur~ ha redàdèrin war lere 'h avel! se 'zo kerze, 17 Taol evézh ouzh da gammedoù pa 1 z ez d'an Templ. Testa da selaou~ hag e vo gwelloc'h da sakrifis eget profadenrt ar re ziskiant. Lakomp n'ouzont ket e reont fall. 2_. 1 Na hastez ket da gomz,na rèz ket buan da venez d'ober gouestloù dirak DolJe.Rak Doue 1zo en neinvoù ha te war an douar~ Na vo ket stank eta da gomzoù.. R Rak eus trabas e..;.leizh e tiwan lmrlinkoù, Eus e leizh'a<gomzoù, lavaroù diskiant.. 3 Mar grez ur gouestl dazoue,hast buan d'hen sevenifi, rak ne gar ket Doue an dud diboell: ar gouestl'az po graet, kas anezhafi d.a'benn! Kentoe'h eo-dit cham 'hep =========== ===~======~==============~==::;;= ~ ~=~=====~ ==:;:::; kemeret da sturienn gant ar Vreuriezh wenn,str9llad kevredigezhel stag ouzh xantual an I.V. Wir Sikour en Gwengamp, en dibenn ar gr~nn-amzer. 1 J. Ur c 1.hampinod, ul lampon. 16 ~ Kohéleth:.2, 9 5.2_, 12 ober gouestloù eget ohe; hep derc'hèi dezho. 5 Na léz ket da c'henoù d'az kas da bec 1 hin,h:~: h a ket goude.;.se da lavarout da Ael Doue n 1 ac 1 h eus k~t'graet a zevri kaer! Perak rein tro da Zoue d~ g6nnarifi a-enep da gomzoù, ha da rivinafi oberoù da 2âouarn? 6 Ober hunvreoû e-leizh a zegas kerse, Ha re a gomzoù a zo amzer gollet. Se tu perak,. az pez doujafts ouzh Dou e. 7 Mar gwelez en ur rann-vro ar paour mac 1 hom~t, ar reizh hag ar justis torret,na vezez ket souezl;j.et!' La;.;.. / v aret all 0 v aret e tle e v'o dit. e z eus a-us d 1 ur penn bras~ ur. penn bras te~:el evezh outafi hag evelse penn da benn. 8 Lae va. dit e tal v mad ar vro evi t mad an ho.ll, hag ar vro servijout d'ar Roue. An Arc 1 hant 9 walc'hga:ritaft An nep a gar an arc'hant ne gav ket e. ' tlàg an nep a gar âr pompad ~ n 1 én deus ket leve awalc 1 h.sed aze c 1 hoazh avel ha kerse! 10 Diouzh ma kresk ar madoù E k:resk ivez niver ar grignerion. Ha peseurt gonid d'ar perc'henn? Dudi evit e zaoulagad! 1 Dous eo kousked al labourer, pe galz pé nebeut e tebrfe; met kalon stamboùb 'h, an den pinvidik ne lez kèt ànezhaft da gousket. 12 Ur gwalleur gwrizias a welan c'hoazh dindan an 17'

12 ., ~~ i i Koheleth: 2~ J3..;_;;:., 6~ 2- heol: pinvidigezhioù~rhiret-- gant a ferc héhn evite c 'haou. 1-.) Lakomp e kollfe ar, rriadoù.:..se en 1.i:h darvôud fall bennà.k;' neuze mar bez ganet~'ur -mab': dezhan,: necham netra et re vdaouarn li eman~.. 14 _:-En noazh eo bet : ganet eus korf e vamm, da noazne tistro; eus e.labour ne denn netra a virfe etre e zaouarn.1'5 Drougeur gwrizias evitan distreîn da vezan ken noazhm'eo deuet er bed Peseurt goriid o vez an be't labouret evi t netra? 16 Ha tremènet en devoe holl zeîzioù e kreiz an du, glac 'hb:r; tregas, kleihred, konnar'~ 1 t Gwelout a ran-'età kement-m.an"'-. a n eurva d.' ev~"g an. den eo d:ebrin,- e1ra2î.? ha kerner joa.. e: kreiz an hall labour a liez: emb:r:ege-t gantan ditidan an heol, bep ma 'n ern zibun an deiziou' a ro no ue.:1 u.ez 1 h an: "' _ -.. ra k h onnezh eo -- e stad. 18 Ha pa ro Doue d'an den pinvidigezhioù ha t:-dzorioù; pa lak ariezhafi barrek d f 0 zanva, da de;l.:~m~fi jg~ diouto ha da gaout amze:r. vat e-kr.eiz e labour, ke.ment se a zodone'zon digari't-doue. f9-:aak iü:lû~e n'hon eus ket koun eus.deizioù hcir buhe2i,-; tra ma hoal' Doue hor c 'halon gant ar blijadur Ur gwalleur alla welan c'lioazh' dindan an heol, a ra e reuz a-touez 'an dud~ :: 2 :Lakomp un den en -dèi.ls Doue -roet dezhaft pinvidigezh-ioù, tenzoriofr~: ~ioü; eno ha ne vank neira d'e galon a gement a c'hellfe c 'hoantaat. Met Doue ne le:z ket ané-zhan znestr da :dennaft dudi diouto,un e'str.èn'. eo,"an''h.;n.;' :en am vat a ganta. 18 \ Koheülth~--..; 4 ;..;_ 69: 9 Sed aze kerse ha doan vras!2pe lakomp c'hoa~h un den en '(tfje bet kaht mab' ha kamertt all a V0r;G ~h~-~~~h d'ije ' { ''., : '..... : ; :, ;.,..' :,..,"..... : 'bet ur' VU:hez hir.mcurbet.met n:e gav- ket----e-urvad gant e.. va~i'où~. ha n'' en deüs ket zokeil' uï' bez dezhan e-unan. > Lava±iout a rail neuze~ ur siocihan a z'o gw-elloo 'h.. :.. " : ':: 4 Deut eo en den-\ta:lijenn, "' Hag en d:éftva1ijenn az 'à khit ~ hag an 'deftval'ijenn a c ' holoio' e ano! 5 N'en deus ket gwelet an heol, N'en deus ket anavet an diskuizh. _:.;,.... t j... \ N'eo ket stad an eil kentoc'h eget stad egile! 6Ha goude bevaft diw wech. mil... b.l'oaz ~ mar ne denn ket dudi eus e vadoù,daoust ha n'eont. ket an eil hag egile d'un hèvelep penn-tè:fmen?... :. 8' 'Hag aze, peselfrt gohid a-~ ~-6~-' gant an den fur war an.den diooeïl? Peseurt trec 'h gânt an ezh:ommeg a 6ar mirbut an diavaez6ù dirak; an dtid? :Oaoust hag e ve gwelloc 'h àn' neuz eget stâd'' ~r stomok? ;!Cetnent-se. -- c 'hoazh 'zo- -a. val ha redademn war' lere h avet! 8... ;Ger. evi t - g5=1:r. ~. an. den ezhommek. a' oar kerzhout. e-touez ar re vev, da lavarout ~o: a çar diskouez un :neûz uhelhà severi dâ.oust d.ie 'bàourentez :.. 19

13 Koh"eleth: ~ Kloza:dur al 10. Pezh a zo bet di ja, a anver ivez lodenn gentaft dija dre e ano.ha gouzout a reer p.etra enep krenvoc'h"egetan. 'zo eus an den: ne c'hell ket mont a- 11 Re a gomzoù a gresk niver ar c'herseoù, neuze da betra 'talv? :Rak.. piw aar petra 'zo mat d'an den en e vuhez, tra.mà'n em zibun e zeizioù a venadurezh o tremen ev~l ur skeud.? Ha piw a c'hello diskleriaft d'an den pezh a c'hoarvezo war e lerc'h er bed~màft~ -j-.. _... -,._ :; :. ~ -.. EIL LODENN Raklavar: 7~ '1 Gwel loc 'h eo brud vat eget eoul- Ar gonid diwar frond prizius; ha ;gwelloc 'h..deiz ar ar furnez maro sgot deiz ar c~han~dige~j;l. 2 Gwelloc 'h eo. mont da. di, ar 9 ''ha;ûv eget da di ar banvez,rak eno e weler pem:ni. eo finvezh an dud,ha war-se en em sonj an den bev. 3 Gwelloc'h eo ar glac'har eget ar c'hoarzh, ha mat eo un neuz garv evi~. yec'hed ar galon. 4 Rak ar re fur a vez o sonj gant ti. ar c 'hanv,. hag ar re zis~iant gant ti ar (joa. 5 Gwelloc'h eo selaou rebech an den fur eget kanaouenn an dud diboell. 6 Rak evel strakadennoù an drein dindan ar chaodotiron eo kanaouenn ar re ziskiant. Ha ke- ment-se a zo avèl ha ke:rz:e!,-...: 7 Ar c 'hoarzh a lak ar: Îur da. z;iskianti:ft.c,.,.. Rag ar joa a V:r eign e galon.. 8 Gwelloc 'h eo diwezh u.n :ara eget e b.enn kentan; guvell~c 'h ed kaout pas:tanted, eget bezan r.ok. 9 1~?- h,a~t,-)c lt ai'fini eü}iëhàlaft; rak ari trabas a gav annez.. en kalon ar r~ 1 ziskiânt 1'0 Na lavar ket:' p:erak e oa gwelloc 'h an deizioù a wechall eget ar re a:vreman? Ne vefe ket u~.gdufenn a furnez. 11 Evel un herezh-eo mat ar furnez; ur gbhid ez eo evit ar re a wel an heol. 12 Ra;k_goudor.. ~ -- ar furnei a dalv goucibr an arc'hant;.. hag_l3,~ pezh a c 'honezer diwar skiàrit eo kement,-man.: >: ~_a aalv ar furriez ~1 hini a biaou anezhi. Gopridigezh ar, -... vuhez via±- an 'clouar.:! '13 Sell o.uzh ob.erenn.do.ue:.piwa c 'hello digaininafi,-,,ç1.ri,pezh en deu:s gwaret'? 14 En d.e :i,z p.n e.urvad, bez laouén; hàg en dei'z ar.gwalleur;.taol _,ev~~h;! ~.. Ob~r a ra Doue kenkoulz--an eil hag eg:iile~-.evit P.lf:l. n'.ouio ket an den' petra i a c 1 hoarvezo. dezhp,n ep:,da-zont.. 15 Kerbe~ t-man am eus.. gwelët em bûhe z, a. ger~e:.. ~rt, <;tr:;:n,' reizh_ o vervel daoust d'e reizhder,._. hag un de:y,j._,}'all 0 chom be~ daoust: a 1 e.'falleri.tez ~ 16 Na vez ~et reizh.betek re, ==:=====::============ ==== =======:========================= 7. Ar it joai'; hebreeg: an donez.onoù. 16. Ger evi t ger: "perak en em. zistrujan? ' 20

14 Kohèleth: 1, 17 -.:::... 1, 26 :il Ha na vez ket fur dreist-mùzul, perak en em vourrevian? i, ur rou'ed, hag :he divrec'h.chadennoù! 17 Na ve z ket drouk be tek re,.ari nep a:biij ;da Zoue a ziflip dicnizh he dalc'h; ~ 1 ) 1 J Ha na vez ket diskiant, perak klask mervel araok da amzer? d'aber eo derci'hel da gemeht-mafi kement-se, nep en deus dou~afis hep diskregifi d.iouzh peogwir'e ch'oarvez an eil hag 13gile. d'an Doue. 1 i Met ar pee 1 hêr 'a vez paket ganti. 2T' Setu amaft pezh :a gavan; eme Koheleth, pa 'rari ar go:nt anèzb.o holl; 28 goude~se, am eus klasket c'hoazh~ met hep ober berzh-mati E-touez mil paotr, ur gwaz am eus kavet, :,. 19 Reifia ra ar :J;'urnez.d.'an déh fur muioc'h a nerzh. E-to:uez an holl verè 'hed; maonez ebet. eget dek gouarriour en: ur gêr. 20Met n'eus hini ebet.. war an douar a ve reizh awalo!h evit ober bepred ar 29 Ko;uls_k:()Ude eetu aman pèzh a gavah: Doue en detts graet a:t;l.; den krouadur reizh; heman eo an hini a glask mad hep pee 1 hin morse. 21 Na daol ket evezh. neuze 'troio:iifa.ll; ouzh ar brudoù, gant aon ria glevjes lavarout e sko da 8. 1 Piw 1 zo evel à.n den f'ur servijer e vallozh ouzhit! 22 Rak te,da galon a oar Ha piw ariavei2i diskoulmaûktidennoù?' pet gwecll ~c 'h eus milliget ar re all.. 23 Kemeni-se holl, hem aprouet am eus gant ar. furnez; lavaret eni. eus: me 'venn bezan fur! Met hi zo Furnez an den a ro lugern d' e zreinm~ Ha setu kemmet garvder e neuz. :... ~ :.i.. 2 La~aroüt a ra:n: Mir urzhioù ar Roue, en abeg d'àl c,homet dreist diraezh., 5i.C?:rl, don ez eo: piw c 'hell e diz.hcu't? 24 Re bell eman ar pezh a zo;.25 Poelladet am eus a galon da c 1 houzout, da fu:cchal, da imbourc 1 hiii ar furnez hag arc 1hopridigezh,da, anaout ez eo ar E,wall ur follëntez, hag Çtn diskiante le graet da. Zoue. 3 Nahast ket dabellaat diouto7na cham két ab.eurtet eri ur wall-énkâdenri;.. rak kelmé:iit' a fell dezliaft, e c'hell henober; 4"mestrwar pep ira eo koinz ar Roue, ha piw a lavaro dezhan: petra rez-te? 5- Ah nep a vir ar gourc'hemenn ne a:navo :diaésaimant.- ge~h un t_ouell. 26 Ha kavet emeus c 1 hweryoq'b..e~ot ar marc: ar pl ac 1 h, dre maz eo ur pech., hag he c 1 hal on ebet; gouzciut a ra kalon ar fur ez eus mare ha barne- :. ~-:-: digezh~ 6 Ra~ evit pep tra: ez eus mare ha barnedigezh,< ========~==============.;:.=~=-= = ===== ===-==.:=:c=-=====:===~-~=::;::=:::;: 24. Ur m~ oter distrad eo kompren pezh a dl~emèn. ' ar gwi:cvc:.;~.d; n 'heller : ket 8 2. Kompren marteze "al,le graet gant Doue". 6. -An hini a ya enep urzh ar Roue ez. eus riskl bras evitaft da vezan kastizet,rak deuet eo da vezaft enebour 2):

15 KohelE3th: 8~ ,_ 14 ha bras eo ar riskl a zo.war an.den. 7 N'anaveze::r ket : :. petra c'hoarvezo; ha_piw _a gemenno-dimp pegoulz e c'hoarvezo.an dra-man-dra?- 8 N'eus den a vefe mestr war e p,lan evit gallout he derc'hel, na mestr war deiz e vara. Ne roer goursez ebet d'an enebour a vrezeleir autan, evelse n'hellfe ar fallagriezh sa.lvi:fi hec'hoberour. 9 Kement-se a anayezan, dale ']:let ma 'rn eus va so:fij da sellout,ouzhkement a vez graet dindan an heol,_en,amzer ma vestroni an den war an- c'ten, evi t e zroug~ur 10 Met petra! Gwelout a ran reoù fallakr bezi~t gant enar ha tud a vec'h maz int aet ermaez eus an Templ, o kanan e kêr meuleudi da ano ar r~:-:-fall-se, evel p'o devije bevet er reizhder! kement-se! Kerse e,q c'hoazh 11 Dre na vez ket sevenet diouzhtu ar setafib..a-:-enep an _droug-obéroù, eo kalon an dud leun a c'j:waht-d'ober~n droug. 12 Petra bennak ma ra _ar peq'p.er kant_gwech_ ~r gw:(3.11, e talc'h k:oulskoude da veza:fi. 0!. _An d~zenn, moarvat, eo_e teu an eurvad d ' ar.re a.. zouj Doue_, dre ma kehelont e zremm, 13 ha n'eus. ket eul?'vad evit an den fall 9 n'a.stenn 0 ket e zedzioù nemet e.giz:ur skeud, o vezan ria zouj ket dremm Doue. 14 Met darvoudoù kerseüs a zo war an douar: tud =========::;::;:::====;;:_:;:=================-~=:;;:::=::::::::::===?.::==?"========!:= ar Roue, ha galloudek eo hemafi. 24 ~ - :.n. ~~ _ Kohél:ets:.., : ,. 2, 1 reizh e c'h~ar~ez.. dezho~ouz~fl:v.-::p~zh a verit oberoù ar re fa1i ;--:ha tud:ifalle c 'hoarvez:dezho< pezlj, a v~rit -... _ ' - h L t. an eo an dra_~se.. _-.kerse! oè'e-r où ar re re~z - avarou a r - 15 Dre~si:i eta e veulan. ar joa,. o vout n '-~us_ ~urvaà ebet evit. an den dindan an heol,<nemet gant.. an_:debrin, ar1 èvafi~ hag an ebatal se eo ar pezh: a denno an- der eus e labour en deizioù- a Vtihez a.ro -Doue de.zhafi: (-,lindan an heo1. houdenhoù ar garaht e z an den n'eus 16 Ha troet -ém :eus va c'halon da anaou' ar 'furnez, ktasléet em eus. s èl1out: pizl ouzh ar vichér a réer war an. douar.: rak diskuizh d 1 è zaoulagad na deiz.na noz. n Prederiet em eus-- war hollad labour Dque: âc'hann;ta! n'heiler ket dizolein doare ar pezh.a vez graet dindart art heùl, na perak en em skuizher da. glas: h~p galiout tizhout? Ha. geude ma lavarfe ur fur _:, hen :~gouzout a'rin! ne c'hell klet hen kaout. 2 :. ~- A dra wa r- gement--se holl, ha kowprene sur am eus pre d er~-. e t em eus ema:fi ar re reizh; ar re fur hag.o l.abourioù,en dorn Doue. Met an den ne anavez diforc'h ebet etre karantez h ;~~b~;:=:::~::=::=;::~~:=;:::~.=~:;::;::~=;:=;::::~~:: soni a zo un hevelep tra, ken kerseüs an.eil h a g egile. Reoû all ~ gompren _ evel...;.henn: Ne aar. ke t an de pétra en deus da lod; pe garantez, pe gasom...:. -.-~.,.

16 Kahelethg ~ Q, 14 ha bras ea ar riskl a za..war an.den. 7 N'anaveze:r ket.... L: petr;a.o 1 haarveza;. ha piw a gemenna dimp pegaulz e o 'hoarveza.an dra-man-dra?.. 8 N'eus den a vefe mestr war.e alan evit gallaut he dero'hel, na mestr war deiz e varo., Ne. raer gaursez ebet d' ~n enebaur a vrezeleir autan, aberour. evelse n'hellfe ar fallagriezh salvin heo'h. 9 Kement-se a anavezan, dalc.'p.et ma 'm eus va sanj da se~lout,auzh,kement a vez graet dindan an heol,_. en.?-mzer ma vestrani an. den war an. den, evit e zraug(3ur -~ 10 Met petra! Gwelaut a ran reoù fallakr bezi~t gant enar ha tud a vec'h maz int aet ermaez eus an Templ, o kana:il e kêr meuleudi da ano ar r~:-:-fall-se, evel p'o devije bevet er reizhder! kement-se! Kerse.e,q c'haazh 11 Dre na vez ket sevenet diauzhtu ar setans.a-:-enep. an _P,.r~mg-abèroù, eo kalon an dud leun a o'hoaht d'ober ~n.droug. 12 Petra bennak ma ra ar pec'p.er ~ant.gwech_ ~r. gw~ll, e talc'h kaulskoude da vezan. 0!. An d~zenn, moarvat, eo e teu an eurvad d ~-ar.re a.zouj Doue dre ma kehelont e zremm, 13 ha n'eus ket eu:vvad evit an den fall,n'astenno ket e zelizioù.nernet e.gizur skeud, o vezan na zouj ket dremm Doue. 14 Met darvoudoù kerseüs a zo war an douar: tud =========:;:.~====;:;.:;================::;:=.~=:;::=:;::=::========:::::======= ar Roue, ha galloudek eo heman. reizh e 0 'hoarvez dezho gouz~fiv-- : pezh a veri t oberoù ar re faü. ; -, : ha>tud ' fall e c ' hoarvez: dezho< pezh. a v~ri "t... '. h L t. a r an eo an dra.--se.-.. ker se 1 oe eroù ar :i:'è ::t-'el.z - avarou. '. 15 Dre.:..si3 eta e véulan ar joa, o vout n '_eus. 13urva( e be t evi t' an dèn dindan àn. he ol, nerne t gant.. an_ :debrin ar1 evaft~ hàg an ebatal. se eo ar pezh: a denno an dei eus e labour en deizioù a vti:hez a ro, Doue dezhan: ~in dan an heo1. F:F.oudenhoù ar gararù a z 16 Ha troet:em eus va o'halon da anï3-au ar 'furnez, klasket emeus. s ellouté. piz ouzh ar viohér a reer war an.douar: rak an den i1 'eus diskuizh d'e zaoula gad na deïz. na noz. '17 Prèderiet em eus. war hollad labour Doue: 'ao'hannita! n'heller ket dizolein doare ar pezh.a ve2 graet dindart an heol, na perak en em skuizher da.. glas hep gallout tizhaut? Ha goudè ma lavarfe ur f~ :, gouzout a-'rin! p.e é 1heli kiet hen kaout. her, 9. _1' A. dr~: d. e t wa r. gernent--se hall, ha kom.prene sur am eus pr13 er1. em eus eman ar re reizh; ar re fur hag o Iabourioù,er dorn Doue. Met an den ne anavez diforo 'h ebet etre karantez 1 -= ;:=~========= ======= =====~=====.===:::.=========~==-=:===r==: 2. 1b~ Ne anavez an den resev. karan~ez, pe ::esev ka~ soni a zo un hevelep tra, ken kerseus an.e~l h_ a 1 ~gïle. Reoù all ~ gompren evel...;henn: Ne oar ket an d 1 pètra en deus da lod; pe ga:rantez, pe gasoni. 24.\,. 2

17 Koheleth: _9, 2 -- ' 9 -' 7 kas~n:i: rak an e:ll hag eben a zo ~erzè dirazan. 2 Rak un ~~velep t~nkadur a zo. d'an holl ~ di iin den rêizh h~ d'an den fallakr, d' ~n den glan ha d'an hini -.-:. - sao.tret, d'an hini a bref sakrifisoù ha d'an hini na ra.. ket; ev~lse eo ur seurt êvit 'an den mat hag ar pe-. ~ ' her, evi t an den a ra lewù en deus aon d 1 ober le où. '3 tjn droug ez eo na vefe evi;t ah holl nemet un hevelep tonkadur e kement a vez graet d:i:ndan an heol. Setu perak eo leun a zoan kalon an den, setu perak ec 'h. ijiner follentezio~-. e~pad :ar vu-bez,- :tr:/;{;.,1llaz.. èer goude-se da di ar re varo. 4 - Ke i t b:~>ma-- ch omer stag Ôuzh ar re vev, e virer esper; gwelloc'h eo ur c 'hi' be~ 'eget ul iecll'l mai-o. 5 kr re'vev a; o'ar da viha :ri'an e v~rvint, ar re varo avat n'ouzon'f netra. N'eus e:vito gopridigezh ebet, r~k ank6u:aet :eo arl 'eavo~ a.nezho; 6 o c _har~nt-ezlofr, 'o c 'ha-sohioù, o gwarizi6ii a zo d:ij~ aet holl da get; ri o dev; ken bikén, lod ebet e kement a vez graet d.iridan an heol... 7 Kae eta, de br er joa da vara.... Hag ev da win a galon la6uen, _ rak Doue en deus kavet mat da oberoù. ===============================~====================== 3. R:eioù all a dro evel-henn an arroud diaes-mafi: Un d~roug ez eo ne vefe nemet un hevelep tonkadur évi t an holl e kement a vez g!laet diridari ari- hëêù';'e'-vefe <k;ajon an den léun a boan, e ve ijinet follentezioù evit.-ar : re vev é.;.;pad 0 buhez;ha da c'houde-se:l,evit ar re;varo. 5~ Da lavarout eo: ez int evel arikouaet gant Doue. 26 : '.. '- ': 8 Gwisk e pep amzer dilhad gwenn. :; '. Ha gra na vanko ket.an: eoul d'az penn. ' 9;Tenn joa eus ar vuhez gant -ar:wreg a garez, a--hed ar vuhez-mafi.a gersé'a :r'o:dit Doue dinda,n.?on )H~o];,peogwir eo hennezh. da lod e kreiz ar poani9ù a: gen;1erez.. er bed.:..mafi. 10 Kement a gavez d'obe:c, hen gra tra II!-a vevez:i rak n'eus na oberenn, -na =kon:toù, na.skiant,. n"'' furnez e chomlec 'h ar re varo; emaout o vont. daveta:ih.. Froudennoù 11 En e:m drein-a ran c'hoazh, hag_e.welan ar ahans kement-mafi din.p-:an. an h.eo+ :,n' eo. ket Oi~: re.. skafivafi = a d~ecj b e:r redadenn, na:g_ ar re grenvafi er stourm; ha n!eo ket 9-'ar re fur-ez ~ar bara; n'a d'ar re boe1lek, ar bit;tvidige.:z;h ; na d'ar re -otiiz iek: ar c:' hrad vat, - rak maj>e an- dr:ouk~.chans a zegouez h.warno hôll. 12 Ha ne_ oé;l.±-:k:e.:t an den p,_eu,r e 1 _t~u~ ior e1te l ar peske,d' :paket er: roued gan~$, eyel. ~ e.yp.efi tapet'er.pech,.ev-else:,ervez p1;1ket an d~n.g~t~ ar-.;~alr leur pa gouezh warna.n a d!').o}.~tru!ijid... ~ i.. 13 Gwelout- a ran.c'hoaz~h ur gao:udindan,.an-,_j;le ol,hag a seblant din bezan gwa11... grev11s: 14 :vr: gê.r y:ï,lla!li. a. oa, ne.b"e:ut a dud enni. -11,...-enep dezhi e -teuas:\ '4_!.' Roue bras, a sezizas.anèzhi', a sav~s ()uti: J,abourioù b;ras -15 Met enni.en em gavas! qp _den ezhornme.k a Q,?-. _,fur hag a :sa~.etâas ar gêr g:&nt ; ;e furnez. Met n'eus. ket P~t iniret sonj eus an: den padur.;..;se:.: 16 Lavarout a ran p,ep ~.. '::.

18 Koheleth~ 9 ~ 17 ze; gwelloc'h eo ar furnez eget an :;:;..;;:;_zh 9 met dibrizet eo furnez-ar paour ha ne.selaouer ket e gomzoù. 17 Lavaroù habask ar- re fur a v;ez selaouet rnuioc 'h eget kriadennoù Roue an dud diboell; 18 gwelloc 'h eo furnez eget armoù; met ur pec'hed war ur poent a zispenn kalz a Vqd. 1Q. 1 Kelion maro a gontamm ur c'hopad eoul~frond; un nebeut follentez ivez a bouez muioc'h eget furnez hag enar. 2 An den fur a gerzh war-eeun Hag an den foll a ya a..,-dreuz. 3Neuze pa gerzh un den foll gant an he:nt, e vank- de~ zha:n skiant vat, hag e tiskouez d'an hol1 ez eû ioil- 4 Mar sav a-enep dit ginadenn ar Roue, na guita ket da blas; rak cllomhabask a vir diouzh, e-leiz, a f,azioù. 5 Ur gaou a zo a welan.dindan an heol, evel ur fa- -zienn a-berzh. ar penn-rener: 6 ar follemtez savet d.an enorioù uhela.û, ha tud binvidi:k azezet en kargoù ize1ek; 7 gwelout aran sklaved o_vont warvarc'h, ha prifised o kerzhout war,o zreid evel,. sklaved. 8 An nep a gleuz ur pufis a -gouezh e-barzh, An nep a ziskq.r ur vo;ge:r -a_,vez flemmet gantan,n;:~.e:r;. 9 An nep a zistag mein a vez tizhet gant9,. An nep a faout skirioù a c 'b.e11 kaoyt droug diout«ll. '10 Mar bez dall ar voue 'hal dre faot bezafi bet lem 'met he dremm, e ranker skeifi diw.wech krefivoc 'h; met evit aber berzh eo gwelloc 'h furnez. 11 Dre f'aot bezafi an achantour... t. 12 Plij 0ut-arapez~<=~: l,q,yar gej:l:où:ar re fur Met muzelloù an den ;f'oll. a go11o: anez~ail;. 13, Sotoni eo pe:nn k_en tafi laya~ où- e c 1 hen0ù, ha follentez rik 0.fenn. diwe:phân. 14. A,n,d.en diskian~ a vergn komzoû war gomzoû, mei; ne, oar ket an Q.en' petr.ai c;;:'hoar ' vezo gant an;, ha p:tw a c '}le1;lo: diskleriafi dez~afi zegouezho war e lerc'h?!:, 15 Labour. a:r r~ zibo_~ll a enoe _ane'fh;o; :pertïra N'hall ket mont da ~êr.an hini n:' anav ket an hent. 16 Gwa te,.. ar Vr.o a zo ur: buge]- he roue.. hag. a vez he frifised ~nni o tebrin a-dal ar beure! ; 17.EVU:I:':U,s.ar ' vro a zo he roue mab noblafisoù, a v,ez he frtiîse.d o tebrin pa'z eo ar c'houlz 9 eyit adkavout ne.re.h.. ha n'eo ket ev:it en em rein d ' ~m evach.. 18.J)a heul J_ezirege;zh e-:kouezh an treust, ; Ha gant tud didalve.z e ra glav e-barz11 an.ti. 19 Met daoust ha n'eo ket evit c'hoarzin e reer pr:edoù.?. Hag ar gwin a laouena ar vuhez, n'eo ket t.l!l-! Hag an arc '.hant a respont. da bep tra! 20 Zoken en diabar~h- da sonj hepken, na villigez ket,ar Roue; Zoken en da gambr-kousl,cet ~.na.. villigez ket an den 19.Ar gwerzad a hafival menegifi an digare~ioù ganta gwennan renerion lezirek ha lontek. a glasker 29

19 Koheleth~ 11, , 8 pinvidik rak an evn a gas gantafi ar brudoù, hag an teodadoù.a_gav diwaskell da vont Sk.ç.da vara war zremm an dour,.ha gaude kalz amzer e ad.l!;:avi anezhafi.. 2 Ro ul lod anezhafi da seizh I?<:l da eizh, rak n' ouzout ket J?8seurt gwalleur a c 'hell degop.ez.ho').lt war an douar. a c'hlav, c'hreisteiz 3 Pa' z eo ar c 'houmoul leun e-skuif~()nt ane~f1an war an douar. Pe er e-lec'h ma ko11ezh e, chom. pe en hanter-noz e kouezhfe ar wezenn, 4 An nep a sell ouzh ~p avej, ne had ket; H91 pa sellerouzf1 ar c'houmoul, ne veder ket. ' _-,..r.:., _. 5.E:vel n'ouzout ket hent, an avel,, na penaqs en em... :J : - '- 'i.;.,.stumm eslçern ar bugel en eskre evamm,evelse ne c'hellez ~nayqv.t labour Doue, oberour fj,ep tra. 6 A-dal ar beure, had da c 'hreun;. Ha cl' an noz, na_lez ket da zor:n da ziskuizhafi. Rak n'ouzout r}cet eus daou dra. pehini a zeuio da vat, pe daoust ha ne vei'ent ket k,en mat o daou. Donedigezh ar gozhni 1 Dous eo ar sklerijenn, h13:g ur blijadur eo d'an daoulagad gwelout an heol. 8 Mar chom bev an den bloavezhioù e-leizh, ra denno joa diouto holl, ha ra sofijo e vo niverus an ======~=~~============================================ Marteze ez eus ano aman' eus ar c'henwerzl)o war vor.! ' deizioù a denvalfj_enn c 'hoarvez. KohGlethg 11, 9 -- ~' 5 avel ha kerse eo kement a,, '. : l, ;. 9 Den yaotiàn:k~ en em.lâbüena ez yaouankiz, Ha ra vo e'fûr'ti~'da ' Heuilh 'hehtoù da gal on, Ha c 1 hoântoù da zamüage.d! Met anav e vi gal vet gement-se. 'galorièii. tteizioû da oad-flamm. gant Doue da vezafi barnet 10 Pella cli6uzh. dâ gâloti :an ddah,. Ha diouzh da gorf, kas kuit ''âr boa:h! war.- - Met avel ha kê:rsê eo yaouankiz ha oad fl~mm Az pez sonj eusdagroue:r eh delzioi'i da yaouahk?-z araok ma teuio an dei.zioù' fall,' ma t egouezho ar bloavezhioù -a. lçwari diwar, q fenn; ne blij ont ket dinj.2. Araok ma. tenvalaio.,an; heol. hag ar skler'tjenn, al loar hag ar s~ered., ha ma teuio endro ar c'b:oumoul.goude ar glav;. 3_en de:iz ma kren gwarçled an ti, ma kr omm an duel nerzhus, ma paouez ar mere 'hecl-a_. va1afi, dre maz akuit an deiz er prenestroù, 4 ha m'eo serret war ar ru daou stalaf an nor; pa gouezh mouezh ar_. vr~o, pa baouez geiz al la bous,. ha pa dav ar.c'hanennoù, 5 d'~r c'houlz ma sponter rak ur c'hray:,,. ha -IDÇ!,.. _ ~realaner: gant an hen t. '31

20 K~heleth: Ji, :!1_, 14 Hag en he bleûnv eman an alamandezenn, Hag e ka v al lamperez he gwalc 1 h, Hag e rq ar. gaprezenn he frouezh? e keit ha ruaz a an den dav~t e di a beurbadelezh! Hag e tro dija al lenverion er straed. 6 Araok ma torra an neudenn ary 1 hant, Ma'n em vruzhuno ar greuzaul aour, Ma va brevet ;ar pod dour.er.feunteun, Ma tiskrogo ar pole 'us d'ar puns, 1 ha ma tis.troy ar poult:r _d'an doua~ evel m'eo deuet dioutan, hag ar vuhez da Zoue en deus reet anezhi. 8 Avel an av:el,~oil, erne Koheletb,, avel eo pep tra! Goude-skrid 9 Ouzhpenn ma voekoheleth un den fur, eri âeus c'hoazh kelennet d'ar bobl ar skiant. Pouezei: en deus,kenveriet ha reizhet ur d:'halz a grennlavarioû.10 Klasket en deus Kohe1eth sevel komzoù dydius ha skrivan rik sonjezonoù a wirionez. 11 Evel broudoù eb lavaroùar furion,hag o dastumadoù evel tachoù plantet. Roet e vezont gant un hevelep mesàer. 12 Ouzhpenn-se,va mab, desk ez eo sevel levrioù ul labnur hep diwezh, hag-ez eo kalz a studi skuizhder evit ar c'horf. 13 Diwezh al lavar. Klevet eo bet pep tra. Douj Doue ha mir ec'hourc'hemennoù,sed aze dever pep den. 14 Rak Doue a cr'halv dirak e lez -varn an hall. oberoù, gant kement a zo kuzh, pe vad, pe fall. 32 Liesskrivet e Ti Mari J.MOULIN 22, ~traed Gurvan, 22 ROAZHON

21