qlt ikcxn l`xyi axd gqt ly zecbdn ercepy bdpna zewelgn dncwd ekf llk jxca.mcw ini f`n l`xyi mra zereci mibdpnae zeklda zewelgn mipey`xd,mipe`bd ixaca,l"fg zextqa- xceqne xexa cerizl elld zewelgnd,zewelgn eniiwzd zenqxetnde zerecid zewelgnd cva,mle`.mipexg`d e` lynl jk.xzei mixge`n zexecl ercep `l,opnfa myex exi`ydy s` lry lr xi`n oa oxd` iax l`xyi ux` oe`b len oe`b dicrq epax zwelgn dgkzyp 1 zpeekn dgkyd ile` - c"txz'c-a"txz'c mipyd zeieriaw jezn drcepy cr -.zixidwd dfipbd iknqn ynyl zeieyrd,gqt ly zecbdl ald zneyz z` aqdl ipevxa df xn`na ekxrpy migekie lre,mibdpne zewiqt ilcad lr epizericil icigi xewn mizirl `ide,zeaezkd zecbdd oeyln dler zg`d :ze`nbec izy o`k `ia`.mdizece` dlbzny 3 bdpna zwqer dipyd dnbecd. 2 dcbdd ze`gqep zece` zwelgna zwqer 4 zecbd ixehirn xwira epl,mipexg`d ztewz zligzne mipey`xd ztewz seqn.bdpndedklddzextqaelcdmeylrilreci`le 5 dcbdd ze`gqep zwelgn dcbda mipey mirhw ly ze`gqep zece` mipeic eniiwzd mipey`xd ztewza,laewnd gqepd on zepyl yiy erawy eid zenewndn cg` lkayk,gqt ly fpky`zevx`aewzredygqtlyzecbda,z`flkzexnl.eilrepbdyeidmcbpke xnel`edco`ndvxm`e,mecwdgqepdcinzazkpbxeaphexnm"xdnztewzcr ircei:jeza,'zn`dn oe`bdicrqaxdhpdnl' exn`naoixtldikcxn axdy"nd`x.64'nr,(`"ryz,dpaiamxk)ddpia ip` dil` zwelgnd ;xg` e` df ccea gqep zece` zwelgnd lr xacn ippi` - ybceie.ze`gqepd itelig llkl xywa zecbd iwizrn ly mzhiye mkxc iabl `id qgiizn.f"tx b`xt zcbda aezikd oeyl oldl d`x ibdpn,xaxty l`ipc 'text lv` "zecbd ixeiv jezn gqt ibdpn dyely lr" cer d`xe.rw-`qw'nr,d"pyz milyexi,c jxk l`xyi oqip) eh oexeyi,"iw`a zcbd ly dgqepe dbdpn" ixn`nn wlg lr qqean df rhw.xzei miax mewn i`xn mye,etzz-frzz'nr,(d"qyz 1 2 3 4 5 9
znexz'el"ixdnlymztewza,xge`nxzei. 6 dtlraz`fxn`-xg`dgqepdz`.zeifpky`d zecbdl zepwezn ze`gqep daxd eqpked,'oycd itlremiwqetemipaxlyzervdezexrditlrdcbddgqepoewizlyefdnbn ipy icia p"x-'x mipya jxra ewzredy zecbda ce`n zxkip zexg` zelidw ibdpn,mipn` mixiiv mb eid mdipy.dti xi`ne oerny oa l`ei :miifpky` mixteq ze`gqep lr xvlb ikcxn x"c jxry xwgna.ce`n zereci zexiievnd mdizecbde z` mzwzrda alyl elld mixteqd ly mziihp z` oiiv `ed gqt ly zecbd. 7 zeycgd ze`gqepd xzeixge`ny,dtewzdze`nzifpky`dcbdlyciazkdlbzpmipydnkiptl mny lre,dilhi`a eh`xitpen il`qw zlidwa iw`a zgtynl mipaxd icia did ccea xeiveazkdoepbqj`,efdcbdazkinreci`l.'iw`azcbd' dcbdddzpek ipy l` dwizrdy xteqd lye iw`a zcbd ly dax daxiw lr mixen da xiievy ze`gqep z`eeyda,dpde.dti xi`ne oerny oa l`ei,mixkfpd mipn`d mixteqd iw`a zcbda zilbzn mixg`d mixteqd ipy ly mdizecbd ze`gqepl ef dcbd zifpky` dcbd s` oi`. 8 zepyid zeifpky`d ze`gqepa weacl ziawr dnbn enk zenecw zeifpky` zexeqn ly agx dk fekix da yiy epini cr ecxyy el`n.iw`a zcbda `ed oey`xd gqepd xy`k,elld ze`gqepd iiepiyl ze`nbec dnk o`k dpn` :ycegnd gqepd `aen eixg`e,oyid fpky` gqep."`nglk`d"e`"`ngl`dk"-"`ngl`d" Ý."oiliahnep`oi`"-"lahloiaiigep`oi`" Ý."mkz`...deiv xy`"-"epze`...deiv xy`" mkgd zl`ya Ý."mixvn ecxi eipae awrie"-"dnixvn ecxi eipae awri" Ý."zekn miz`ne miyng"-"zekn miynge miz`n" Ý mixtqdz`midibndcia`eddbbyl"bqi"xdnxn`e":l"ixdnlyezbdpddfoirkd`x didj`,mdncg`meydiail`dibdldildlilg`zbeltodazi`cmixac...xeaivdly meic zixgy,l"ixdn) "xtqa eazekl `le el d`xpd itl uegan xnel epeyl lr libxn.(`ny'nr,`i'rq,xetik M. Glatzer, The Ashkenazic and Italian Haggadah and the Haggadot of Joel ben Simeon, in: M. M. Weinstein (ed.), The Washington Haggadah Commentary.156-151'nr,volume, Washington 1991 dcbdn dxwna dwzred iw`a zcbdy zexyt`d z` izlly (5 'rda) l"pd ixn`na ze`gqepdn mirtyend iw`a zcbda miccea mihxtn.zpeekn dnbn da oi`e,dnecw `l`,mecw xewnn xeeir ote`a dwzred `ly gken (xn`na 79 'rda d`x) 'zeycg'd rcen did `ly e`,dby d`xpk elld mixetqd mihxtae,gqepe jxc el xga xteqdy.oyid gqepl 6 7 8 10
zenewndipya-"xtkldxigadzia...zg`lr,epiicycwndziaz`...eli`" Ý."dxigad zia" epleepizea`ldyryinl"-"miqpdlkz`epleepizea`lmiqpdyryinl" Ý."miqpd lk z` lre...miebd l` jzng jety" - "zeklnnd lre...miebd lr jzng jety" Ý."zeklnn.weqtd zhnyd-'lecbd lld' ixg` cin"miwicv eppx" weqtd ztqed Ý zaebz iw`a zcbda ze`xl ozip ik d`xp oa l`ei,dti xi`n epnfa eazky zecbdl cbp draed dcbdd gqep zervn`a.mixg`e oerny ep` - zeycgzdd znbn len :zipeirx dcnr ze`gqepde fpky` ibdpn xnyn lr cenrp zextqa!dnipd `elnk fefl ila zepyid `l l"ixdn icinlz xecn dcxyy zipxezd eze` inkg oia efk zwelgn lr zecr dx`yp dpina dcigi zecr `id iw`a zcbde,xec mpnfa fpky` zecdia dniiwzdy zwelgnl ly egek lr "oycd znexz"e liiee i"xdn ly dl` miwenipn ezepyl ozip dnk cre,bdpnd.mixg`e 'dfxexn'ady`dlrdravd f"txb`xtzcbd.1dpenz,qetcl eribdy zepey`xd zecbdd zg`a milind cva dxrd dqtcp,f"tx b`xt zcbd lrdxenyi`dymlerabdpnyi": 9 "dfxexn". 10 "zenn xn drx dy` xn`py meyn dy`d ixtqa xekfi` mey df 'bdpn'l iz`vn `l `l - mibdpnd ilra lv` `l s`e miwqetd zlily `l mb j`,eil` ziaeig zeqgiizd.zxkfpd dbdpdd bdepl b`xt zcbd caln micigid zexewnd ztewz seqn zecbd dnka mixeiv md df.1dpenzd`x weqta qipkd o`k azekd j`,(ek,f zldw)..."dy`d z` zenn xn ip` `vene" weqta zenai)"dy`dz`zennxnip``vene,aizkc,drxdy`drxdnk"`xnbdzepyxtz`.(a,bq 9 10 11
zicxtqd oeyy zcbd.2 dpenz oey`xd fnxd. 11 cxtq oetvn e` qpaextn oherine,zeifpky` oaex - mipey`xd jxra,qpaextn dcbd dyrnl-'zicxtqd oeyy zcbd'a `vnp dy`d lr dravdl ;dy`e yi` mi`xp "df xexn" milind lrn.mixehd lra awri epax ly epnfn dy`d lr dxen zil`nyd eci rav` j`,lecb dlr zipnid ecia wifgn yi`d xge`n hrn dxiieve dazkpy,'g`d zcbd'ay xeivd xzei dheae hlea. 12 eleny dipelhwa d`xpk,(c"id d`nd rvn`) 'w-d zepy zligza,oeyy zcbdn xzei dlr d`xp lecbd xeiva ;'df xexn'l mixeiv ipy miriten o`k.qpaextl dkenqd cil dy`e yi` mi`xp df xeivl zgzne,zeicxtq zecbda libxk,wxi ly lecb. 13 dy`d lr erav`a dxen yi`de,jexr ogley d`nk opnfe,zeifpky` zecbdn md rav`a dravdd bdepl mixg`d zexewnd lk The art of the Washingtonexn`naqiwxpl`lvasq`elldmixeivdaexzniyxz` lkin'abl dcen ip`.74-73'nr,(7'rda l"pd) oehbpiyee zcbdl `eand jxka,haggadah.df xn`n zpkda axd dreiq lr'zicedi zepn`l fkxnd'n lhpxhy oecx` i"r,m-i l`xyi oe`ifen:meliv).2 dpenz d`x,114'nr,180/41 l`xyi oe`ifen sqe` ineliv zxiqn lr l`xyi oe`ifena mixvei zeiekfe melivl dwlgnl dcen ip`.(`ng xa.mnqxtl zeyxd ozn lre mzeyxay cid iazk.`18sc,606oecpeli"zk 11 12 13 12
mewnae,dycg dxev bdpnd laiw fpky`a. 14 zexkfpd zecbdd ixg` dlrne dpy wifgn zecbd izya. 15 dy`x lr eci z` yi`d gipn - wegxn dy`d lr riavdl 17 el`nzg`a. 16 dy`dy`xlrzgpendipydecie,zg`deciaxexndz`yi`d dcbda."zenn xn" ok` `idy jk lr fenxl d`xpk - dcia axg dy`d dwifgn. 18 dy`dy`xlrecizgpdawtzqnyi`de,llkxexndd`xp`lzxg` 24 cliyhex lelkn.3 dpenz ziyrp dravdd oday zeifpky`d zecbda `weec `vnp oiiprnd yecigd!df lr df,dy`d mbe yi`d mb,miipyd miriavn elld zecbdd yelya.rav`a driavn `ide,dy`d lr riavn dipyd ciae,xexnd z` zg` cia wifgn yi`d m`d zrcl dyw.dipelhwa e` qpaexta,mexcd zevx`a clep bdpndy d`xp dxe`kl lhp miifpky`d zecbdd ixiivn cg` `ny e`,edexikdy miyp` zervn`a fpky`l ribd.fpky`a mb bdepd z` eigdy md mixeivde,qpaextn zecbdn xeivd z` z`wifgdlyi"dfxexn"e "efdvn" zxin`am`d,mipeyd mibdpnl xacdxeyw ile`.rav`a mdilr zexedl witqny e`,cia xexnde dvnd dazkp dcbdd.`16 sc,ms. 1 qxbpewd ziixtq oehbpiyee i"zk,oehbpiyee zcbd.` dcbdd.a ;g''lx zpya,dilhi`a e` dipnxba,xkfpd oerny oa l`ei icia dxiieve :meliv).3 dpenz d`x,`160 sc,180/51 l`xyi oe`ifen sqe`,24 'cliyhex lelkn'ay oetvay dxxit xefi`a xiieve azkp cid azk.(`ng xa oecx` i"r,m-i l`xyi oe`ifen.n''x zpya dilhi`.l"pd oehbpiyee zcbd.16'rdayzecbddizylyopnflaexwjxrendpnf.a21sc,200okpini"zk 14 15 16 17 18 13
mixeivd l` mieelpd miaezika oiiprn iehia lawn befd ipa oiay'axwîec'd. 19 eilr dfa,mxda ilew'df xexn', 20 selbd xn`n":azkp yi`d lrn.'wliae wlig zcbd'a,zexexn ipyl oeekn ip`"df xexn" zxin`a ilew mixn ip`yk,xnelk ;"mxeb dfe,mdncg`kjizayg`ld:dy`dzaeyz"daezkdy`dxeivlrne.dy`dewxid 21 'gix'qie iyilyd `eaie cg`klradz`daiygndy`dmb,xne`ied;"mdipia wxi`eaiydrivn`iddxytlydrvdoinkj`,eilrdriavn`idoklezexexnd el oia, 22 xn didi,'gixqi' `ede,mdipy lr mkqend,iyilyd xexnd `ed,xexnd.dl oiae xakyxyt`.ca`hrnkexkfemlrpx`eznd'bdpn'dyd`xpb`xtzcbdf`n `ideze`zx`znddxrdde,lretadfbdpnmiiwzd`lb`xtzcbdzqtcdonfa b`xtzcbdaqtcpyxeivdnjklreiq`venip`.xzeimcwenxewnndwzrdile` zil`nydeciae,xexnddlrz`oiniciawifgnyi`ead`xp;dxrddze`zgz zxzeinxexndlrrav`adravdd.xexnditlk`l`-dy`itlk`lriavn`ed inyxazqn?efdravdl`et`mrhdne,dipydciaeze`miwifgnxy`kixnbl `vn mye,xzei zencwen zeifpky` zecbda ynzyd b`xt zcbd ixeiv z` oikdy jxereze`,mle`;dipydcidrav`adxenezg`ciaxexnwifgndyi`dzencz` mrmikqd`lye`)wizrddpnnydcbdadravddzernynz`oiad`lmixeiv riavdlzxg`dxhndxzep`ljke,dy`dzencz`hinyde,(xeivax`ezydn ly'daxc`'dzaeyzyokm`okzi.zxg`dciayxexndlr`l`dieptdciadilr,bdpnd zriwyl minxebd cg` dzid,miyp`d lr dxfg riavdl efrdy,miypd gixqie iyilyd `eaie":'wliae wlig' zcbda dy`d zrvd dlawzd xac ly eteqae."mdipia ilztp iax wicvde,ztqep dcbd dpy lka zepwl did bedp zepey zelidwa mizirl od gqt ly zecbd ik epgkepy ixg`. 23 ekxc it lr z`f xiaqd uiytexn epicia dlr - zerc iwelige mibdpn,migqep zece` epizericil micigid zexewnd.zecbd cere cer qepkle seq`l bdpnl sqep mrh xexn"zxin`cil`le,xexndzlik`cil`vnpxeivd.`12sc,or. 28hhynxci"zk.` xaclrdxenepi`j`,miptlerav`adxenoey`xde,miyp`dyelymixiievnmy."df,jixivi"zk,miidqxeltzcbd.b;a19sc,1333qixti"zk,wliaewligzcbd.a;miieqn.b`xtzcbddqtcpyiptlmipy15îk,a"qxadazkpefdcbd.`17sc,miidqxeltsqe` 'b-d z` cwpl yiy d`xp 'b-d ixg` 'i ze`d xcrde xywdd itl.dhixg,selib oeyln.aezikd zgzy xeiva(xiievn=) slebnd,yi`l x`ez edfe,unwa ixewndiehiadznerle,oeyllrzltepoeylidefyonqle`aefdlinlrndybcddipniq."gixqi"l o`k dpzyp"mdipia rixkie",dxnz`vnpezeyiwmxezd:(`,ht)zenaia`xnbad`xelldmix`zdoiadaxiwdlr.gexq z`vnpe giha` xqgi`lyicke,wicvkxakdpydaygpdxarydpydly'ryx'dyjkaz`fxiaqd`ed...dycgdcbdefdpylzepwljixvmipadxtqn 19 20 21 22 23 14