Mitől hosszú egy mezőségi hosszú magánhangzó? Avagy: a fogadomban sok vendég van
|
|
|
- Márk Bodnár
- 7 évvel ezelőtt
- Látták:
Átírás
1 Mitől hosszú egy mezőségi hosszú magánhangzó? Avagy: a fogadomban sok vendég van Mády Katalin MTA Nyelvtudományi Intézet, Elméleti Nyelvészeti Osztály november 13. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
2 Tartalom 1 Bevezetés 1 Magánhangzó-hosszúság a magyarban 2 Hosszú magánhangzók rövidülése 3 Román kontakthatás a mezőségi nyelvjárásban 2 Produkciós kísérlet 1 2 (Részben meglepő) eredmények 3 Következtetések Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
3 Bevezetés Magánhangzó-hosszúság a magyarban A hosszúság fonetikai paraméterei Kétféle pár: 1 csak tartam alapján megkülönböztetett i í, ü ű, u ú, ö ő, o ó, 2 minőségben eltérő e é, a á. i i: y y: e: ø ø: u u: o o: E a: 6 Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
4 Bevezetés Magánhangzó-hosszúság a magyarban A hosszú rövid párok tartama Univerzális tendencia az intrinzikus tartamra: az alső nyelvállású magánhangzók hosszabbak, mint a felsők nagyobb állkapocsnyitás több időt vesz igénybe. Lehetséges tendenciák a tartamok megkülönböztetésére: 1 Következetes hosszú rövid különbség. 2 Eltérő hangszín tartambeli különbség irreleváns. 3 Egyéb tendenciák. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
5 Bevezetés Magánhangzó-hosszúság a magyarban A hosszú rövid párok tartama Univerzális tendencia az intrinzikus tartamra: az alső nyelvállású magánhangzók hosszabbak, mint a felsők nagyobb állkapocsnyitás több időt vesz igénybe. Lehetséges tendenciák a tartamok megkülönböztetésére: 1 Következetes hosszú rövid különbség. 2 Eltérő hangszín tartambeli különbség irreleváns. 3 Egyéb tendenciák. (Magdics 1966): /b, d, g/ előtt mért mgh-tartamok aránya (rövid/hosszú): a u i, o, y ø, e 0,43 0,48 0,5 0,55 Különbség legnagyobb az alsó nyelvállásúaknál, legkisebb a középsőknél. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
6 Bevezetés Magánhangzó-hosszúság a magyarban Nyelvállás és formánsok Egy adott magánhangzó képzésekor a toldalékcső alakjára jellemző nagy amplitúdójú frekvenciasávok (állóhullámok). Függőleges nyelvállás: 1. formáns (F1). Minél nagyobb, annál alacsonyabb a nyelvállás. Vízszintes nyelvállás: 2. formáns (F2). Minél nagyobb, annál előrébb képzett a magánhangzó. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
7 Bevezetés Magánhangzó-hosszúság a magyarban Nyelvállás és formánsok Hertz: alapfrekvencia, f0 (periódusok száma/1 sec). Problémák: 1 Női formánsok kb. 20%-kal magasabbak toldalékcsövük rövidebb. 2 A frekvenciakülönbségeket 500 Hz fölött nem lineárisan érzékeljük. Ugyanakkora hangköz észleletéhez nagyobb frekvenciakülönbség szükséges. Megoldások: egyénenkénti normalizálás, percepció szempontjából kritikus frekvenciasávok alapján Bark. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
8 Bevezetés Magánhangzó-hosszúság a magyarban Férfi és női formánsok Kitartott magánhangzók Sztenderd kitartott mgh F1 (Hz) férfi nö i i e e a a u o o u F2 (Hz) Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
9 Bevezetés Magánhangzó-hosszúság a magyarban A hosszú rövid párok spektrális különbsége Kassai (1998): hosszú magánhangzók nagyobb izomfeszültséggel járnak, ezért perifériálisabbak hosszúság járulékos különbsége. Formants (Bark) F I I E Y Y 2 2 E A A O U U O short long F2 Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
10 Bevezetés Magánhangzó-hosszúság a magyarban A hosszúság fonológiai jellemzői Belső szótagi tőmagánhangzó-rövidülés: aktív aktivál, agónia agonizál, téma tematika, vitális vitalitás Végszótagi tőmagánhangzó-rövidülés: Tő utolsó szótagi hosszú magánhangzója bizonyos toldalékok előtt megrövidül. kút kutak, ló lo(vas), pohár poharat Nyílt-magánhangzó nyúlása: szóvégi a, e toldalék előtt megnyúlik. Soma Somát, kefe kefék Feltételes mód alanyi és tárgyas ragozása: alanyi -a, -e rag tárgyas -á, -é kérne kérné, kapna kapná Az a á és e é morfofonológiai folyamatokban alternál, sőt, gyakrabban alternál, mint a többi pár. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
11 Bevezetés Magánhangzó-hosszúság a magyarban Funkcionális terheltség Felső magánhangzók (i, ü, u): szembenállás szinte teljesen többszótagú tövek hangsúlyos szótagjára korlátozódik; minimális párok száma igen alacsony. Középső magánhangzók (ö, o): szóvégi helyzetben csak hosszú magánhangzó; minimális párok fellelhetőek. Alsó magánhangzók (a, e): eloszlás szinte teljesen szabad; számos minimális pár. Hosszúsági oppozíció funkcionális terheltsége: felső < középső < alsó magánhangzók alsó magánhangzók szembenállása nem csupán hosszúságalapú. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
12 Bevezetés Magánhangzó-hosszúság a magyarban Hosszúság és nyelvállás A magyar magánhangzók hosszúsági oppozíciója függőleges nyelvállás szerint (Mády & Reichel 2007, Mády, Bombien & Reichel 2008): Felső nyelvállású i í, ü ű, u ú: hangszínbeli eltérésük csekély, és tartamuk jelentős átfedést mutat. Középső nyelvállású o ó, ö ő: köztes viselkedés mind hangszínbeli eltérés, mind tartamok átfedése szempontjából. Fonológialiag alsó a á, e é: magánhangzók hangszíne egyértelműen különbözik, és tartamuk is következetesen eltér. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
13 Bevezetés Magánhangzó-hosszúság a magyarban Hangváltozási folyamatok: rövidülés Magyar hangsúlytalan í, ű, ú rövidülése: Több évtizede tartó folyamat (Laziczius 1938). Magdics (1960): 50 évnél idősebb beszélők következetesen hosszan ejtik a felső nyelvállású hangsúlytalan magánhangzókat, 30 év alattiak ejtésében erős rövidülés. Kassai (1991): rövidülés jellemzőbb fiatalabb és kevésbé képzett beszélők ejtésében. Mády (2010): hangsúlytalan ú és ó rövidülése. Mády & Rácz (2013): hangsúlytalan ó rövidülése nagyobb mértékű a fiatal és a nyelvileg liberális attitűdű beszélőknél, mint az időseknél és a nyelvileg konzervatívaknál. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
14 Bevezetés Magánhangzó-hosszúság a magyarban Egy hosszú magánhangzók nélküli nyelvjárás Mezőségi nyelvjárás (Kálmán 1989, Juhász 2003): hosszú magánhangzók rövidülése román kontakthatásra (kesztyü, apro, vȧg), á minősége a rövidülés ellenére nem azonos az a-éval, hangsúlytalan /o/ a, okas, á után o, pl. ágot. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
15 Bevezetés Magánhangzó-hosszúság a magyarban Kísérlet és kutatási kérdések Magyarországi sztenderd nyelvváltozat vs. mezőségi nyelvjárás: 1 Hogyan jelenik meg a hosszúsági oppozíció a magánhangzók tartamában és hangszínében, azaz a centralizáltság mértékéban? 2 Milyen összefüggést mutat a tartam és a centralizáltság? 3 Igaz-e, hogy a mezőségi hosszú magánhangzók rövidülnek? 4 Ha igen, milyen hangszínűek a rövidült magánhangzók? Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
16 Anyag és módszerek - avagy ezek hiánya Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
17 Helyszín Mezőség, ezen belül Pusztakamarás, Kolozsvártól 50 km-re keletre Mády Katalin Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
18 Pusztakamarás Kb lakos, ebből kb. 180 magyar anyanyelvű ( 12%). A Mezőség általában román többségű falvakból és városokból áll kisebbségi magyar nyelvhasználat. Magyar iskola kevés helyen van, 12 osztályt csak Szamosújváron lehet végezni. Magyar közösség fő szervező ereje a református felekezethez való tartozás. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
19 Produkciós kísérlet Pusztakamarás Mády Katalin Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
20 Produkciós kísérlet Kísérleti személyek 10 pusztakamarási születésű személy (6 nő), iskolák: 2 osztálytól egyetemig. Magyarul legfeljebb 8 osztály. Életkor év. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
21 Produkciós kísérlet Felvételek Helyszín: konyha vagy templom. Laptop, külső hangkártya és irányított (kardioid) fejmikrofon. Audacity (spontán beszéd), Speechrecorder (mondatfelolvasások és kitartott magánhangzók). Mintavétel: 16 bit, 44,1 khz. Mády Katalin Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
22 Célszavak Rövid és hosszú /a, o, u/ alveoláris környezetben /d/ előtt, hangsúlyos és hangsúlytalan szótagban. Hordozószó: 3 szótag, rövid mondatba ágyazva. 5 ismétlés. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
23 Célszavak Rövid és hosszú /a, o, u/ alveoláris környezetben /d/ előtt, hangsúlyos és hangsúlytalan szótagban. Hordozószó: 3 szótag, rövid mondatba ágyazva. 5 ismétlés. ladikok Szodoma dudorok fonalad tagadod kakadud ládika szódoga dúdolok fuvolád fogadód faodúd Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
24 Célszavak Rövid és hosszú /a, o, u/ alveoláris környezetben /d/ előtt, hangsúlyos és hangsúlytalan szótagban. Hordozószó: 3 szótag, rövid mondatba ágyazva. ladikok Szodoma dudorok fonalad tagadod kakadud ládika szódoga dúdolok fuvolád fogadód faodúd Probléma: beszélők szókincse szűk, a legtöbben csak a kékkel írt szavakat ismerték Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
25 Sztenderd felvételek 11 magyarországi beszélő (6 nő), év. Felvételhez használt eszközök típusra azonosak a Mezőségben használtakkal. Célszavak azonosak, 5 ismétlés. A hordozó mondatok hosszabbak, cél: kontextus megteremtése. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
26 Akusztikai elemzés paraméterei Magánhangzó tartama: abszolút és szóhosszúságra normalizált tartam. F1 és F2 Barkban. A beszélők magánhangzóterének középpontjától mért euklideszi távolság F1 és F2 Hertzben mért értékének egyénenkénti normalizálása. Statisztikai módszerek: 1 kevert modellek, ahol a beszélő random hatás, 2 páros t-próbák Bonferroni-korrektúrával, α-hiba elkerülésére. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
27 Magánhangzótér: perifériális magánhangzók (a: u: i:) által behatárolt tér, többnyire kitartott magánhangzók alapján. Középpont: F1- és F2-értékek átlaga. Euklideszi távolság: centralizáltság mértéke. Adott magánhangzó és a középpont első két formánsa által bezárt derékszögű háromszög átfogója. Magánhangzótér középpontja F1 (Hz) i x u a F2 (Hz) Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
28 (Részben meglepő) eredmények Mády Katalin Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
29 Magánhangzótartam: hangsúlyos szótag Mezöség, hangsúlyos mgh Sztenderd, hangsúlyos mgh abszolút tartam (s) hosszú rövid normalizált tartam, mgh/szó (s) hosszú rövid a a o o u u a a o o u u Magánhangzó-hosszúság: mezőségiben a különbség nem szignifikáns (p = 0, 579), sztenderdben igen (p < 0, 001). Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
30 Magánhangzótartam: hangsúlytalan szótag Mezöség, hangsúlytalan mgh Sztenderd, hangsúlytalan mgh abszolút tartam (s) hosszú rövid abszolút tartam (s) hosszú rövid a a o o u u a a o o u u Magánhangzó-hosszúság: mezőségiben a különbség nem szignifikáns (p = 0, 31), sztenderdben igen (p < 0, 001). Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
31 Normalizált magánhangzótartam: hangsúlyos szótag Mezöség, hangsúlyos mgh Sztenderd, hangsúlyos mgh normalizált tartam, mgh/szó (s) hosszú rövid normalizált tartam, mgh/szó (s) hosszú rövid a a o o u u a a o o u u Magánhangzó-hosszúság: mezőségiben a különbség nem szignifikáns (p = 0, 794), sztenderdben igen (p < 0, 001). Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
32 Normalizált magánhangzótartam: hangsúlytalan szótag Mezöség, hangsúlytalan mgh Sztenderd, hangsúlytalan mgh normalizált tartam, mgh/szó (s) hosszú rövid normalizált tartam, mgh/szó (s) hosszú rövid a a o o u u a a o o u u Magánhangzó-hosszúság: mezőségiben a különbség nem szignifikáns (p = 0, 156), sztenderdben igen (p < 0, 001). Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
33 Tartamok magánhangzópáronként Mezöség, hangsúlyos mgh Mezöség, hangsúlytalan mgh abszolút tartam (s) hosszú rövid abszolút tartam (s) hosszú rövid a a o o u u a a o o u u Páros t-próbák Bonferroni-korrektúrával (p = 0, 05/15 = 0, 0033): a o u hangsúlyos + sztenderd mindenhol p < 0, 001 hangsúlytalan + Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
34 1. formáns: hangsúlyos szótag Mezöség, hangsúlyos mgh Sztenderd, hangsúlyos mgh F1 (Bark) hosszú rövid F1 (Bark) hosszú rövid a a o o u u a a o o u u Magánhangzó-hosszúság hatása mindenhol szignifikáns (p < 0, 001). Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
35 1. formáns: hangsúlytalan szótag Mezöség, hangsúlytalan mgh Sztenderd, hangsúlytalan mgh F1 (Bark) hosszú rövid F1 (Bark) hosszú rövid a a o o u u a a o o u u Magánhangzó-hosszúság hatása mindenhol szignifikáns (p < 0, 001). Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
36 1. formáns magánhangzópáronként Páros t-próbák Bonferroni-korrektúrával (p = 0, 05/15 = 0, 0033): Mezőségi: a o u hangsúlyos + pont mint tartamkülönbségek hangsúlytalan + Sztenderd: a o u hangsúlyos /o/ és /u/ különbsége nem stabil hangsúlytalan + + Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
37 2. formáns: hangsúlyos szótag Mezöség, hangsúlyos mgh Sztenderd, hangsúlyos mgh F2 (Bark) hosszú rövid F2 (Bark) hosszú rövid a a o o u u a a o o u u Magánhangzó-hosszúság hatása mindenhol szignifikáns (p < 0, 001). Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
38 2. formáns: hangsúlytalan szótag Mezöség, hangsúlytalan mgh Sztenderd, hangsúlytalan mgh F2 (Bark) hosszú rövid F2 (Bark) hosszú rövid a a o o u u a a o o u u Magánhangzó-hosszúság hatása mindenhol szignifikáns (p < 0, 001). Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
39 2. formáns magánhangzópáronként Páros t-próbák Bonferroni-korrektúrával (p = 0, 05/15 = 0, 0033): Mezőségi: a o u hangsúlyos + pont mint tartamkülönbségek hangsúlytalan + Sztenderd: a o u hangsúlyos + + /u/ neutralizációja hangsúlytalan + + Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
40 Euklideszi távolság: hangsúlyos szótag Mezöség, hangsúlyos mgh Sztenderd, hangsúlyos mgh euklideszi távolság (Hz) hosszú rövid euklideszi távolság (Hz) hosszú rövid a a o o u u a a o o u u Magánhangzó-hosszúság mindenhol szignifikáns (p < 0, 001). Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
41 Euklideszi távolság: hangsúlytalan szótag Mezöség, hangsúlytalan mgh Sztenderd, hangsúlytalan mgh euklideszi távolság (Hz) hosszú rövid euklideszi távolság (Hz) hosszú rövid a a o o u u a a o o u u Magánhangzó-hosszúság mindenhol szignifikáns (p < 0, 001). Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
42 Euklideszi távolság magánhangzópáronként Páros t-próbák Bonferroni-korrektúrával (p = 0, 05/15 = 0, 0033): Mezőségi: a o u hangsúlyos pont mint tartamkülönbségek hangsúlytalan Sztenderd: a o u hangsúlyos + + /a/ és /u/ neutralizációja hangsúlytalan + Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
43 Következtetések Mády Katalin Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
44 Következtetések Összegzés Mgh-tartamok: a sztenderd változatban a páronkénti tartamok az /a, o, u/ esetén eltérnek, a mezőségiben csak az /a/ esetén. A tartamkülönbségek nem függenek attól, hogy hangsúlyos-e a szótag. Az 1. formáns páronkénti különbsége a mezőségiben mintázza a tartamkülönbségeket, a sztenderdben az /o/ és az /u/ különbsége tendenciaszerű, de nem szignifikáns. Az /u/ 2. formánsa a sztenderdben nem különbözik a rövid hosszú párokban, dez az /o/-é igen. Az /a/ euklideszi távolsága a mezőségiben nem különbözik szignifikánsan, a sztenderdben pedig csak az /o/-é és a hangsúlytalan /u/-é. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
45 Következtetések Következtetések A tartam és a magánhangzók hangszíne, azaz a centralizáltság mértéke szoros összefüggést mutat. A mezőségiben a tartam és a formánsok mintázata minden mgh-párra megegyezik. A sztenderdben az /a/ és /o/ tartama és formánsértékei különböznek, az /u/-nál a centralizáltság mértéke nem különül el egyértelműen. A hosszú ú rövidülése felolvasásos kísérletekkel nagyon nehezen mutatható ki (de percepciós tesztekkel igen). Az oppozíciót valószínűleg a helyesírás konzerválja. A mezőségi beszélők ritkán olvasnak (akármit), kevésbé nevelték beléjük a helyesolvasást. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
46 Következtetések Nyitott kérdések Feltételezzük, hogy a hosszúsági oppozíció ott stabil, ahol a hangszínek is különböznek, de honnan tudjuk, hogy az eltérő hangszínek nem az eltérő tartamok járulékai, ld. Kassai (1998)? Óvatos érv: az a á párt alapvetően a minőségi, és nem a tartambeli különbség határozza meg (ld. percepciós kísérletek). További célcsoportok: dunántúli és északkeleti beszélők, azaz rövidítők és nyújtók. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
47 Következtetések A kísérletet támogatták Sófalvi Krisztina (szociolingvista), aki elvitt a beszélőkhöz, és három napon keresztül etetett-itatott-altatott-szórakoztatott. Péntek János (Kolozsvári Bábes-Bolyai Egyetem), aki elirányított Sófalvi Krisztinához. É. Kiss Katalin (PPKE, MTA NYTI), aki ráirányította a figyelmemet a mezőségi nyelvjárásra. OTKA PD sz. pályázat, aki kifizette a vonatjegyemet. Oroszhegyi Attila (pusztakamarási lelkipásztor), aki megosztotta velem az egyházközség saját pálinkáját. Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
48 Következtetések Felhasznált irodalom Juhász, D. (2003), A nyelvjárási régiók, in J. Kiss, ed., Magyar dialektológia, Osiris, Budapest, pp Kálmán, B. (1989), Nyelvjárásaink, 5. kiadás, Tankönyvkiadó, Budapest. Kassai, I. (1991), Hol tart a magyar magánhangzók időtartamának ingadozása?, Magyar Nyelvőr 115, Kassai, I. (1998), Fonetika, Nemzeti Tankönykiadó, Budapest. Laziczius, G. (1938), A magyar kiejtésről, Magyar Nyelvőr 34, Mády, K. (2010), Shortening of long high vowels in Hungarian: a perceptual loss?, in Proc. Sociophonetics at the crossroads of speech variation, processing and communication, Pisa, Italy. Mády, K., Bombien, L. & Reichel, U. D. (2008), Is Hungarian losing the vowel quantity distinction?, in Proc. 8th International Seminar on Speech Production, Strasbourg, pp Mády, K. & Rácz, P. (2013), Attitude as a dimension of sound change, in Phonetics and Phonology in Iberia, Lisbon, pp Mády, K. & Reichel, U. D. (2007), Quantity distinction in the Hungarian vowel system just theory or also reality?, in Proc. 16th International Congress on Phonetic Sciences, Saarbrücken, Germany, pp Magdics, K. (1960), A szóvégi magánhangzók rövidülése a köznyelvben, Nyelvtudományi Közlemények 62(2), Magdics, K. (1966), A magyar beszédhangok időtartama, Nyelvtudományi Közlemények 68, Mády Katalin (mady@nytud.hu) Mezőségi hosszú magánhangzók november / 46
A fogadodban sok a vendég: hosszú magánhangzók egy mezőségi nyelvjárásban
A fogadodban sok a vendég: hosszú magánhangzók egy mezőségi nyelvjárásban Mády Katalin 1. Bevezetés 1.1 A magyar magánhangzók fonetikai megvalósulása A magyar sztenderd nyelvváltozat magánhangzórendszere
Mondd meg, mit hallasz, és megmondom, ki vagy
Mondd meg, mit hallasz, és megmondom, ki vagy Mády Katalin MTA Nyelvtudományi Intézet 2013. április 25. Mády (mady.katalin@nytud.hu) Mmmh ém kv 2013. április 25. 1 / 16 Nyelvi innova cio Lehet Nyugatina
ű É ő ő ű ő Ü ő ű É ő ő ő ő ő ű ő ő ű É ű ő ű ő ő ű ő ő ő ő É ű ű
ő ű ő ő Ú Ú ű Ú É ÚÉ Ö Ö Ő Á Ú Ú ő ő É É Ü Ú Ú ű Ú Ú ő Ó Ú ű ő Ü ű ű É ő ő ű ő Ü ő ű É ő ő ő ő ő ű ő ő ű É ű ő ű ő ő ű ő ő ő ő É ű ű Á É É Á Á ő ő Ú ő ő ő ő ő ő ő Ú ő ű ő ő ő ű ő ű ő ő ő ő Ü ő Ú ő ő ő
ö ö Ö ü í í í ü ü í í í ű Ö ü ö ú ű ö í ú ú ú ü ö ü í
ü ö ö Ö ü ú ü ö ö ú ö ö ö Ö í ü í í ü ö í ö ü í í í ü ü í ü ö ü ö ö Ö ü í í í ü ü í í í ű Ö ü ö ú ű ö í ú ú ú ü ö ü í ö ö ü í ö ö Ö ü ú ö ö í í ű ú ú ü ö í í ü ö ú ú í ű ú í ú ú í ö ö ö í ű ú ö ú ö ö í
A magánhangzók fonológiai rendszere
Leíró magyar hangtan 15. téma A magánhangzók fonológiai rendszere Bollánál a következő magánhangzós oppozíciókkal találkozunk: 1 Ezek a k é p z é s i j e g y e k azonban különböző fontossággal vesznek
Fonetika és fonológia
Fonetika és fonológia Előadás 2015. október Balogné Bérces Katalin PPKE BTK, Budapest/Piliscsaba 2: Fonetika #1: Bevezetés és a magánhangzók artikulációja Bevezetés Magánhangzó (vokális, V) vs. mássalhangzó
A magánhangzó-formánsok és a szubglottális rezonanciák összefüggése a spontán beszédben
A magánhangzó-formánsok és a szubglottális rezonanciák összefüggése a spontán beszédben Csapó Tamás Gábor, 1 Bárkányi Zsuzsanna, 2 Gráczi Tekla Etelka, 2 Beke András, 3 Bőhm Tamás 1,4 csapot@tmit.bme.hu
Í Ó É É É É Ó Ó ú ú Ó Ő Í Ó Ö Ó
ÍÍ Ó É Ó Ó ú Ó Ó Ó ú Ó É Í Ó É É É É Ó Ó ú ú Ó Ő Í Ó Ö Ó É ú Ö Ö Ó É Ó ú ú Á Ó Í Ó Á Ő Ó Ó ú Ó Ó Ó Ó Ó Ó ú Ó Í Í Ó Ő É Ó ú Ő Ő É Ó Ö Ó Ó Ó É Ó Ó É Ú Í Ö ú ú Ö Ö Ó ú ú Ó Ó Ó Ó Ó Ó Í Ó ú Ú Ó ú Í Ó Ó Ó Ó
ű ó Ó é é é é ó ő ü é é ü ú é é é é Ú ő ú é é é ú é é é ő Ö é ó é Ö ó é ő é é ü ő é ú é é ő é ü é é é é ó é ü ű é ó é ű é é Ö é ű é ó é é ű é é ó ő é
é ú é ú é ő ő é ú é é ú ő ő ó ú é é é ű é é é é é ó é ú é ő ő é ó é é é é é é é Ó é é Ó ó ő é ó ó é ő ő é é ü ú é é ő é ó é é Ó é ú é ú é é ú é ő é é é ó é é é ú é é é é é ó ű ó Ó é é é é ó ő ü é é ü ú
Í í í Í í ú ü ü ö Í ö ü ö ö ö í ö ö ü í ú ö í ö í í í ö í ú ü ö ö ö í ö í ö ö í ü ö í ü ö í ö ö ö ö í ö í ü ü ö í í ö ü ö í í ö
ö ö ü ö ü ö ö ü ö í ü ü ö í ö ü í ö í ö ö ö Ö í ü ö ö ö ü ü í ú ö ú Á í ö ö í ö ö ö ö í í ú í ö í ö ü ö ú í í í í ú í ü ö í í í ö í Í í í Í í ú ü ü ö Í ö ü ö ö ö í ö ö ü í ú ö í ö í í í ö í ú ü ö ö ö í
ő ő ő ő ú É ü ú ú ű ú ű ő ő ő ő Á Á ü ő É É É É É É Á Ú Á Á ő ő ő ő ő É Á Á Á ő ő ő Á ü ő ő ü
ő É ő ő ő ő É Ü Ö Ö Ö Í Ö Ö Ö ő Ó Ó Ö Ö Á É É É ő Á É Á Á Ú Á Ú Ö Ö Á Ú Ö Á ű Á ú ő ő ü ü Ó ő ő ő ő ú É ü ú ú ű ú ű ő ő ő ő Á Á ü ő É É É É É É Á Ú Á Á ő ő ő ő ő É Á Á Á ő ő ő Á ü ő ő ü ő ő ő ő Á ü ú ú
ú ú ö ö ü ü ü ü ű ü ü
Ü ú ű ű ú ű ú ú ö ö ü ü ü ü ű ü ü ö ö ö ö ö ö ű ö ö ö ö ö ö ö ö ö ü ü ü Ú ú ü ű ü ú ű ö ű ú ö ö ö ö Á ú ú ű Á ú Á Á Á ü ö ö Á ö ö ü Á ú Á ú Á Á Ö Á Á ö ű ö ö ü ú ü ú ö ú ű ú ú ü ü ü ü ű ű Ő ú ö ű ú ú ű
ú ú ü ü Á ú ú ü ű ű ú ü ü ü ü
ü ü ü ú ú ü ű ü ű ü ü ű ü ü ü Í ú ú ü ü Á ú ú ü ű ű ú ü ü ü ü ú ü ü Á ű ü ü ü ü ü ü ü ú ü ü Í ú ü É Ö Ö ú Ö Ö Ö ú ú ü ú Á Ö Á ú É ü ú ú É ú ú ú Ü ü ű ú ű É ú ű ü ü Á ú É ü ű ü ú Á É É ú ü Ö Ö Ö ú ú Á Ö
ő ö ő ú ő ö ö ő ó ő ö ü ú ö ö ó ő ö ü ó ó ó ó ő ő ő ó ó ú ő ü ő ö ö ó ü ö ö ő ű ö ö ő ú ú ó ö ő ű ö ó
ö ú Á ő ű ü ő ó ö ö ú ö ú ü ó ó ű ö ú ó ó ó ő ö ö ő ú ó ö ö ő ő ő ő ö ű ü ü ü ő ü ü ő ő ü ó ő ő ö ő ú ő ö ö ő ó ő ö ü ú ö ö ó ő ö ü ó ó ó ó ő ő ő ó ó ú ő ü ő ö ö ó ü ö ö ő ű ö ö ő ú ú ó ö ő ű ö ó ó ü ű
Ö Ö Ú Ó Ö ű Ő Ő ű ű Ü Ő Ó Ő
ű É ű ű É Ö Ö Ú Ó Ö ű Ő Ő ű ű Ü Ő Ó Ő É Ó Ó É ű Ö ű Ö ű ű ű Ú Ú Ö ű ű ű Ö ű ű ű ű ű ű ű ű Ú É É É É Ö Ö Ú Ö É ű ű ű ű ű ű ű Ó ű Ö Ö ű ű ű É ű ű ű ű ű ű ű ű ű É ű ű ű ű ű ű ű ű ű ű Ö ű ű ű Ü ű ű ű ű Ö ű
ö ö ö ö ö ö ö ü ö ü ö ű ö ú ü ű ö ü Í ö ú ü ü ű ö ú ü Á ü
Á Ó ö ü ü ü ú ú ü ü ö ü Ő ö ö ö ü ú ü Á ö ö ö ö ö ö ö ö ü ö ü ö ű ö ú ü ű ö ü Í ö ú ü ü ű ö ú ü Á ü ö ö ü ü ö ü ö Ó ö ö ü ü ö ü ö ú ö ú ü ö ü É É Á ü ű Ö ű ú ö ö ú ö ú ö ú ö ű ü Ö ö ű ü ú ö ü ú ű ö ű ú
é ú é é é é é é é é é é é é ú é ö é é é ö Ő é é é ú é é é é é é é é ö é é é ö é Ö é é ö é ö é é é ű é ö ö é ö é é ö ö é é ö ö é ö é Ö é ú é é é é é é
é ű ö Ö é é ö ú é é é é ö ö é ö é é é ö ö é é é ö ö é ű é é ö é é é é é é é é é é ö é ö é é é ű ö ű ö é é é Ö Ú Í é ö é é Ő ö ö ú é é é é é é é é é é ű é é é ú é é é ű ú é é é é é ö é ö é ö é é ö é é é
ü ö ú ö ú ü ö ü Á Ó ö ö ö ö ú ü ú ü ü ú ú ö ö ü ü ú ü ü ö ö ű ö ü ü ü ü ö ö
Í Á Ö Ú Á Á Ó Á ö ú ú ö ú ú ö ü ü ű ü ű ö ö ü ű ö ü ö ú ö ü ú ö ö ü ü ö ü ű ö ö ü ű ö ö ú ö ö ú ú ü ö ú ö ú ü ö ü Á Ó ö ö ö ö ú ü ú ü ü ú ú ö ö ü ü ú ü ü ö ö ű ö ü ü ü ü ö ö ü ö ü ö ö ü ö ö ú ö ü ű ö ü
ó ú ú ü ú ő ó ő ő ó ó ó ö ó ü ő ó ő ö ü ü ó ö ő É ó ö ö ö ó ó ö ü ü ö ü ó ó ő ó ü ó ü ü ö ö É ú ó ó ö ú ö ü ü ó ó ó ü Á ö ö ü ó ö ó ö ö ö ö ó ó ö ó ó
Ü Ű Ö É Á Á ö É É Ö Ú Ü ö ü ő ő ö ő Á ő ó ő ü ü ö ö ú É ű ó ü ű ö ú ü ö ó ö ö ü ű ö ó ó ö ö ö ö ü ű ö ő ö ö ó ö ö ő ó ő ü ő ó ő ö ö ő ü ü ö ő ó ú ú ü ú ő ó ő ő ó ó ó ö ó ü ő ó ő ö ü ü ó ö ő É ó ö ö ö ó
É ő ő ű ú Á ő Á ő ű ő ő ő ő ő ő ő ő ű ú ű ű ő ő ő ű
ő ő ű ú Á ő ű ő ő ő ő Ö Ö Í Á É Á ő Ö Ö Í ő ő ő ő É ő ő ú ú ú ő Á Ö É ő ő ű ú Á ő Á ő ű ő ő ő ő ő ő ő ő ű ú ű ű ő ő ő ű ő ű ő ú Á ő ű ő ő ő ő ő ő Ö ő ú ú Ö ő ő ű ú Á ő ú Ó ű Ó ú ú ú ő ő ú ú ő ő ú ő Ú ú
ö ö ó ú ö ö ú ü ó ö ö Í ö ö ö ü ó ö ö ú ú ö ü ó ü ó ü ö ú ü ó ü ö ó Á Á ö ü ú ó ö ü ü ö ó ü ü Á ü ö ü ö ü ö ö ö ü ö ú ö ö ö ü ú ö ú ö ű ú ú ü ö ó ö ö
ö ö Ő Ö ü ö Ö ü ü ü ó ö ö ö ü ö ú ü ü ö ö ú ú ö ú ó ú ó ü ú ú ú ú ó ú ö ú Á ö ö ö ó ú ö ö ú ü ó ö ö Í ö ö ö ü ó ö ö ú ú ö ü ó ü ó ü ö ú ü ó ü ö ó Á Á ö ü ú ó ö ü ü ö ó ü ü Á ü ö ü ö ü ö ö ö ü ö ú ö ö ö
É Í ü ú É ü ő ő ő ő ú ő ú ü ü ő ü ú ü ű ú ú ü ü Í ü ű ő ő É ő
ő Ü É Í ü ú É ü ő ő ő ő ú ő ú ü ü ő ü ú ü ű ú ú ü ü Í ü ű ő ő É ő ő ő ú ő ő ő ú ő ü ú ű ő ű É Í ő É Ü Í ő ü ő ő ő ő ő ő ú ü ű ő ú ő ű ő ő ő ű ő ű ő É Í Ú Ö Á Á É Á Á Á Ő Á É Á Ö Á Ö É É É ü ő Á ő ú ü ő
é ö é Ö é é ő í ó í é ő ö ú é ó é ő ü ü é ó ö é é ó é é ö é ő í é é ő é é ö é ű ö é í ó é é í ö í ó í ó é é ö ó í ó ó í ó é é ö ő í ó ó í ó ü é í ü
é í ü é ö é é ő ü é é é ú é ó Í é é ő Í é ó ö í é ö é Ö é é ő í ó í é ő ö ú é ó é ő ü ü é ó ö é é ó é é ö é ő í é é ő é é ö é ű ö é í ó é é í ö í ó í ó é é ö ó í ó ó í ó é é ö ő í ó ó í ó ü é í ü é ö ő
ő ő ő ő ő ő ú ő ü Á ü ü ő ő ő ő ő ő ő ő ő ő Ö Ó ő ő ő Ö ő ő ő
ő ő ő ü ő ő ő ő ő ő ő ú ő ü Á ü ü ő ő ő ő ő ő ő ő ő ő Ö Ó ő ő ő Ö ő ő ő ő ü ő ő ű ü ő ű ő ő ő ő ü ő ő ő ü ő ű ő ő ő ü ő ü ő ő ü ű ő ő ü ü Á ő Á ű ű ü Á ő ű ű ő ű ű ü ű ő ő ő ü ő ű Ó ü Í Á ő ű ő ő ő ő ü
É Ö Á Í Á Ó Ö ü
Ö ű Ö ő ü ő ő ő ű Ö Ö ü Á Á É Ö Á Í Á Ó Ö ü Ö ű ű Ö ű ű ú ű ű ú ú ő ő ü ű ű É Ö ú ű ő ű ű ú ő ü Ö ú ú ő ő ú ű ü ő ü ű ú ú ű Ü ő ő Ó ü É Ó Ö Ö ú ü ü ü ü Ű ú Ö Á ü É Ó ű Á Ö Á ű ü ú Ö ű ű ű ü ő ő ő Á ő ő
ű í ú ü ü ü ü ü Ó í ü í í í É Á
ü ű ü ú ű í ú í ű í ú ú ú ú ű í ú ü ü ü ü ü Ó í ü í í í É Á ű í í í Á ü É í í Ö Ö Á í Á É Á ú ú ú í ű í ú ű í í í É í í É í ű í ü í ú ű í ű í É í Ú í í í ű í ú ű í í í ü í í ú í ú í Ö ű í í í ü ü Ő í í
Í Í Ó ű Ü Ó Ó Ü ü Ö Í Ü Í Í ú Ö Ó Í ú ú Ö Ó É Í ű ú
ű É Í Á Á Á Ó É Á Á Ó Í Ö Á Á Á Ö ü Í Ó Í ű ű ü ú Í Í Ó ű Ü Ó Ó Ü ü Ö Í Ü Í Í ú Ö Ó Í ú ú Ö Ó É Í ű ú ü Í ú Ü Ű Ó Ó Í ú Í ú Ö Ó ü Ü ü ű Ó ú Í ü É Í Í Á Á Ó Í Á ú Ö Í Ó ú ú ú Í ú ú ű ú Ü ü ü Í Á ü ú Í ú
í ó ő í é ö ő é í ó é é ó é í é é í é í íí é é é í é ö é ő é ó ő ő é ö é Ö ü é ó ö ü ö ö é é é ő í ő í ő ö é ő ú é ö é é é í é é í é é ü é é ö é ó í é
ű ű ö é ő ó í ö ő ü é ő é ü ő ö ő ö é é í ö ő ö ó ő é ó í ö ő ü é é é é é ő é é é é í ő ö é é ő ű ő ö í ö é é é Ö ű ú ő é é ű ő í ü ö é é ő ó ö ö ő é é é é é é é é é é ő ü í í é ú í í í Ú í é ú é ő ó ó
Í Í Í Ü Ó Ó Ö Á Ü Ü Ó Ü Ü Ó Ö Í É Ö
Ö É Ö Í Í Í Ü Ó Ó Ö Á Ü Ü Ó Ü Ü Ó Ö Í É Ö Ü Ü Á É Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ú Í É Ó Á Ü Á É Á Ü Í Í Í Í Ü Í Í Í Í Í É Ö Á Í Á Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Í Í É Í Í É É Í Í Í É Í Ü Í Ü Á Ü Ü
ú ü ü ú Ö ú ü ü ü ü ü ú ü ú ü ű Í ü ü ű ü ű Ó ü Ü ű ú ú Á ü ű ű ü ü Ö ü ű ü Í ü ü
ű ü ü ú ü ú ú ű ü ú ú ü ü Ó Ö Í ü ú ú ű Ö ú ú ú ü ü ú ÍÍ ú ü ü ú Ö ú ü ü ü ü ü ú ü ú ü ű Í ü ü ű ü ű Ó ü Ü ű ú ú Á ü ű ű ü ü Ö ü ű ü Í ü ü ü Ü ü ü ú ü ű ü ü ü Ü ú ú ü ü ü ü Í ü ü ú ű ü ü ü ü ü ü Í Í ü
í Ó ó ó í ó ó ó ő í ó ó ó ó
í Ú Á Í í Ó ó ó í ó ó ó ő í ó ó ó ó í Ó Ó í ő ó Í í í í Ó í ó í í Ő É Ú Ű Í É Á ó Á É É ó ó í É Ü Í ő í ó í ó í Ő Ő Á Ó Ó Á É É Á Á É É Ő Á Ú É í ó Á í Á í í ő í í Ő Ő É Ú Ű Í É Á ó Á É Ö Í Í É ó ó í Ú
ö ö Ö ó ó ö ó ó ó ü ö í ü ú ó ó í ö ö ö ó ö ü ú ó ü ö ü ö ö Ö ü ö ö Ö ó
ü ö ö Ö ü ü ö ö Ö ö ó ö ú ó ü ö ö ö Ö í ó ü í í ü ö í í ó ó ü ö ü ö ö ü í ó ö ö Ö ó ó ö ó ó ó ü ö í ü ú ó ó í ö ö ö ó ö ü ú ó ü ö ü ö ö Ö ü ö ö Ö ó ö ö Ö ü í ö Ö ö ö ó ü í ö ó ó ü ö ó í ü ü ü ö ö ü í ü
Í Ú É ő ő ú ö Ö ú ú ú ö ö ú ö ö ű ö ő ö ö ú ö ő ő ö ö ö ő ő ú ő ú ö ö ö ú ö ö ú ő ö ú ö ű ö ő Ó ő Á ö ő ö ö
ö ú ö ö ú ö ú Ü ő ú ő ö ő ő ő ö ö Í Ú É ő ő ú ö Ö ú ú ú ö ö ú ö ö ű ö ő ö ö ú ö ő ő ö ö ö ő ő ú ő ú ö ö ö ú ö ö ú ő ö ú ö ű ö ő Ó ő Á ö ő ö ö Ú ő ö ő ő ő ö ú ú ú ő ö ő ö ő ő ő ö ö ö ö ő ő ö ő ú ő ö ú ö
ő ö ő ű ó ö ó ű Í Ö Ö Á Í Ó Ö Ü É Ö Ö Ö Á Á Ö É Á Ö
Í Í Ő Ó Ü Ö Ő ő ö ő ű ó ö ó ű Í Ö Ö Á Í Ó Ö Ü É Ö Ö Ö Á Á Ö É Á Ö ő ö ő Í ó ö ó ú Í Ö Í ÍÍ É Ó Ü Ü Ó Ó Ö É Ö ő ö ő ű ó ö ú Í Ö Í Ö Í Ö Ó Ó Ó Ó Ü Ö Ü Ü É Ú Ö Ó Ó Í Í ő ö ő ű ó ö ó ú É Ö Í Í ÍÍ Í Í Í É Í
ű ú Í Ó Á ú Ű ű Ő Ö Á ú Ű Ü ú ú Á ú ű
É Á É É Ó Á ű Á ű ú ú ű ű ú ű ű ú Á ú ű ú ű ú ű ú ű Á ű ú ű ű Ö Ú Á ű ű Á ű ű ú Í Ó Á ú Ű ű Ő Ö Á ú Ű Ü ú ú Á ú ű ű ú ű ű ű ű ű ú ű ű ű ű ű ű Á ú ű ű ú ú ű ű ű ű ű ú ű Á ű ű ű ű ű ű ú ű ú ű ú ű Ö ú ű Ö
ő ő Ű ü ú ú Ú ü ű ő ő ő ő Á Á Í ü É ő ő ő ő ő É ő ú ú ú ő Á Ö ő
ő ő ű ú ő ü ü ü ü ü ő ő ü ü ü ü ü ü ü ü ü ő Ö ő ő ő ő ő Ű ü ú ú Ú ü ű ő ő ő ő Á Á Í ü É ő ő ő ő ő É ő ú ú ú ő Á Ö ő ő ű ő ú ü ú ő ő ő ő ő ő ő ő ő ő ő É ü ű ő ü Á ő ú ű ű ő ő ő É ü ű ő ő ő ű ú ü ú ő ő ő
ű ú ú Ö ó Ö ó ó ó Ö ű ó ű ű ü Á ó ó ó ó ü ó ü Ö ó ó ó Ö ű ű ü Ö ű Á ú ú ú ó ű í í Ő ú Á É Ö í ó ü ű í ó ű ó Ö ú Ő ú ó í ú ó
ü ű ú ü ű ú ú Ö ó Ö ó ó ó Ö ű ó ű ű ü Á ó ó ó ó ü ó ü Ö ó ó ó Ö ű ű ü Ö ű Á ú ú ú ó ű í í Ő ú Á É Ö í ó ü ű í ó ű ó Ö ú Ő ú ó í ú ó ü í í í í ó ü ó Ö ó ü Ö í ó ű ó ó ó Ö Ö ó ó í í Ö Ö ó ó í Ö ó ű í í ü
Í ö ö ű ú ö ö Í ö ü ö ü
Í Í ö ú ö ö ö ö ű ö ö ö ö Í ű ű ö ü ú ö ú ú ű Í ö ö ű ú ö ö Í ö ü ö ü ö ú ü ü ö ú ö ű ö Í ű ú ú ö ú ú ű Á É Á ö ű ú Í ö ö ü Í ú ö ú ö ö Í ű ö Í ú ö ö ö Í ö ö ö ö ö Í ö ö ö Í ö ö ö ö Í ű ö Í ú ö Í ö ö ű
í ö Á ö ö ö Á í ö ű ü í í ű ö ú ü íí ö ű ö ü ú ü ö í ü ű í ö ö ü ü í ö ü ö ű ö í ű ü í ö í í ü í Á Á í í ü ö ö ü ű í í ö ö ü í ű ü ö í ö ű ü í í ű ö í í í ö ö í ö ö ö ö ö ö í í ű Á Á Á Á Á í í ú í ö ö
Ü ű ö Á Ü ü ö ö
Í Í Ü Ú ö ú Ö Ü ű ö Á Ü ü ö ö ú ü ü ö ü ö ö ö ö Ü Ü ö ö ö ö ö ü ü ö ü Ü ö ú ü ö ü ö ű ö ű Ü ü ö É ö ü ü ö ö ö ö ö ö ö ö Ó ö Ü ü Ü ü ü ö ö ö ö ö ö ö ú ü ö ű ü ö ú ű Ü ö ö ö ü Ü Ü Ü ú ö ö ü ű ö ű ö Á Á Í
ö Ó ű ö ó í ó ü ö Ó ó í ö ö ó Ö ó ö í ó í ó Á í ó Á Á Ő ú ü ó Í ü ú ü
ú Ö Ú ú ú ó Ő Ö ü Ú ú ö Ö Í ó í ü ü ó ó ó Í ö ö ö ö í ü ó ö ü ü ú í ű ö ó ó ö ö ö ű ö ó ó ö ö Ó ű ö ó í ó ü ö Ó ó í ö ö ó Ö ó ö í ó í ó Á í ó Á Á Ő ú ü ó Í ü ú ü ü ö ö ó ó Í ü ö ó ú ü ü ö ó ö ö Í í ó ó
ö ü ü ú ó í ó ü ú ö ó ű ö ó ö í ó ö í ö ű ö ó Ú ú ö ü É ó í ö Ó Á í ó í í Ú ö ú ö ű ü ó
ö Ö ó ü Ú ú ű ó ú ü ö Ö ü ó ü ü ó ó ö ö ó ó ö Ú ö í ó ö ö ö í í ú ü ó ö ü ü ú ó í ó ü ú ö ó ű ö ó ö í ó ö í ö ű ö ó Ú ú ö ü É ó í ö Ó Á í ó í í Ú ö ú ö ű ü ó ó ó Ó Ú ö ú ó í í ú ó ö ü ü Ö ó ü ü í Ö Ö ú
Ö ő ü Ö Ö Ő ü ő Ö Ö ü ű Á Í Ö ű ü ő ő ő Ö ü ü ő ő ő Ü ü ő ő ő ü ő ő ü ü
Ö ő ü Ö ő ü Ö Ö Ő ü ő Ö Ö ü ű Á Í Ö ű ü ő ő ő Ö ü ü ő ő ő Ü ü ő ő ő ü ő ő ü ü ü ő ő ő ú ű ő ő ú Ö ő ü ő ő Ö ő ü ő ő ő ő ő ő ü ü ő ő Ö ő Í Ö Ö Ö ü Ü Ö ő ő Ö ü Ö Ö ü Ö Ö ü Ö Ü Ö ü ü ü ő ű Ö ő Ö ü ü ü ő Ű
É ú É ö ö ű ö ö ö ú ú ú ű ű ú ö ű ö ű ű ü ö ö ü ű ö ü ö ö ö ö ú ü ö ö ö ú ö ö ú ö ö ú ü ú ú ú ű ü ö ö ű ú ű ű ü ö ű ö ö ö ű ú ö ö ü ú ü ö ö ö ü ú ö ű
É É É Ó Á É ú É ö ö ű ö ö ö ú ú ú ű ű ú ö ű ö ű ű ü ö ö ü ű ö ü ö ö ö ö ú ü ö ö ö ú ö ö ú ö ö ú ü ú ú ú ű ü ö ö ű ú ű ű ü ö ű ö ö ö ű ú ö ö ü ú ü ö ö ö ü ú ö ű ü ű ö ö ú ö ú ö ö ö ö ö ü ú ü ö ö ö ö ö ü
ó É ó í ó ó í í ö í ó í ö ö ö ü ö ó ó ó ü ú ö ü ó ó ö ö ü ü ü ö ö ó ö í ó ű Ü ó í ú í ö í ö í Í ó ó í í ö ü ö ö í ö í ö ö ö ü ó í ö ö ó í ú ü ó ö
Á Ö É Á É Ő Ü Ü ü ö Ö ü ú ö í ü ü ó ó Á ö ó ö ö ö Ö í ü ü ü í í ü ü ö ü ü ü ü ö í ó ó Ő ó ó ö ó ö í ü í Í ó í ó ö í ó ó ö ó ó ö ó ó É ó í ó ó í í ö í ó í ö ö ö ü ö ó ó ó ü ú ö ü ó ó ö ö ü ü ü ö ö ó ö í
Ü
Ó Á ú Á É Ü Ö Ö Ö É É É Ö É Ü Ö É É É É É Ó Ö Ó Í Ö Ö Ö Ö Í Ö Ö É É É Í Ö Ö É Ö Í Á Ó Í Á É É Ó É Ú Á Í É É É Ö Ö Ó Ö Ö Ö Ö Ó Ó Ó Í Ü Ö É É Ö Ó Ö Ó ö Ö Ö Ö Ö Ö Ó Ü Ö Ó É ű É É É É É É É É Í Ö Ó Ö É Ö Ö
í ó í ó ó ó í í ü ú í ú ó ó ü ü í ó ü ú ó ü í í ü ü ü ó í ü í ü ü í ü ü í ó ó ó í ó í ü ó í Á
Ö ü ó Ö ü ó ó ó ó ó ó ó ó ó ó í ü í í ü ü ü ü ó ü ü ú ó ü ü ü í ó í ü ü í ó í ó í ó ó ó ó í ó ó ó í í ó ü ú É Ö í í í ú ó í ü í ó í ó ó ó í í ü ú í ú ó ó ü ü í ó ü ú ó ü í í ü ü ü ó í ü í ü ü í ü ü í ó
í í É í ó ó É ö í ó í ó í ó ó í ó í í ó ó ó í ö ö ö ö í í í ó ó ö ó
Á Á Ó Ö Á í í É í ó ó É ö í ó í ó í ó ó í ó í í ó ó ó í ö ö ö ö í í í ó ó ö ó ó í í ó ó ű ű ö ű ú í ö ó ó í ó ó ö ö Ü ú ó Ü ö ö í ö í ó ó ó ű í ó ö ö í í ö ö í ö Í ó ö í ö ö ó ó ö ö í ó ö ö í í ö í ú Í
ú ű ű É ü ű ü ű ű í ü í ő í Ü ő ő ü ú Í ő ő í ú ü ü ő ü
ü ü ü ü Ó í Ó Éü í ú ű ű É ü ű ü ű ű í ü í ő í Ü ő ő ü ú Í ő ő í ú ü ü ő ü ű ű ű í ü ő ű ü ü ő ú ú ő ü ő ő ő ü ú ű ú ú ú ő ő ú ő ő í ú í Ó ú ü ő ú ú ú ű ú ú Ű ű ő ű ű ő Á ü í ü ú ü í ú ő ú ő ű ő í ő ő
É Í Á Á É Ü Ó É É É É Í Ó Ó Ő Á Á É Á É É É É Á É É Á Á É É Á É Í
Í É Í Á Á É Ü Ó É É É É Í Ó Ó Ő Á Á É Á É É É É Á É É Á Á É É Á É Í É Á É Í Í É É Í Í Í Á Í Á Á ö ó ö ö ő ő ő ö ö ó ő ű ö ö ö ö ü ö ö ö ü ü ó ö Á ó ó ö ö ő ő ő ő ö ó ü ó ó ó ó ó ó ö ü ü ó ö Ó Í Í É É
ű Á ü ő ö í ö ö ő ő ő ő ö
Á É í ü í í í ü í í ö í ű í í í í í í í í í ü ő ö ö ö ű ő ö ű Á ü ő ö í ö ö ő ő ő ő ö ö ő ő ő ö ö Ű ú Á ö ú ú ö ü í ő ő ú É í í ő ö í ö ú í ő ü í í í í í ö í ű í í í í í í í í í ü ő ö ö ö ű ű ő ű ü í Ö
ű ú ü ü ü Í ü ö ü ö ü ö ü Ó ü ö ü ö ö ü ű ű ú ü ö ö ü Ó ö ű ü ö ú ö ö ü ü ű ü ü ö ö ü ü ú ö ö ü ü ú ü
ű ö ű ö ü ú ú ú ö ö Í ú ü ú ú ö Í ü ö ü ü ö ü ö ü ü ű ö ü ü ö ü ú ú ú ú ú ű ú ü ü ü Í ü ö ü ö ü ö ü Ó ü ö ü ö ö ü ű ű ú ü ö ö ü Ó ö ű ü ö ú ö ö ü ü ű ü ü ö ö ü ü ú ö ö ü ü ú ü ű Á Í ű ű ö ü ö ü ü ú ű ö
ü É ö É É ö ö ö ü ö ö Á ű ö ű ű ű Á Í ö ö Ó ö
Ü É ű ü ü ö Í ü ö ö ü ű Í Í ü ű ö Ö ö ö ö Í ü ü É ö É É ö ö ö ü ö ö Á ű ö ű ű ű Á Í ö ö Ó ö ü ü ü Í ü ö ö ö ö ö ö ö ü Í Í ű ö ö ö ü ü ö ü ö ö ö ü ö ö ö ö ü ü ű ü ö ö ö ü ö ü ű ö ü ö ö ű Í ü ü ű Í ö ü ö
ö ö ö Ö ö ú Ö í Ö ű ö í Ö í ö ü ö í ú Ö Ö ö í ű ö ö í ö ö Ő ö í ü ö ö í Ö ö ö í ö í Ő í ű ű í Ö Ó í ö ö ö ö Ö Ö ö í ü ö ö Ö í ü Ö ö í ö ö ö ö ö Ö ö í
Á ö Á Á É Ö í ö Ö Á Ó Ű ú ű Ü ö ö ú ö ú í ö í ö ö ö í Ö ö í ö Ő ü ö ö í Á Ö Ú ű Ö í Ö ö ö Ö ü ű ö ű ö Ö ü ö Ö Ö Ö ö í ö ö Ö ö í Ö ö Ú ö ö ö ö Ö ö ú Ö í Ö ű ö í Ö í ö ü ö í ú Ö Ö ö í ű ö ö í ö ö Ő ö í ü
í ü í ü ő ő ü Í ő ő ő ú í ő ő ö ö ö ű ü í ő ő í ú ö ö ú ő ő ú í ő í ő ö ö í ő ü ü í ő ö ü ü ú í í ü ő í ü Í í í í ö ő ö ü ő í ő ő ü ű ő ő í ő í í ő ő
ö Ö ő ü ü ő Á ü ö ö ő ő ű ő ü ő Ö ö ő í ő ö í ö ö ő ő ö í ú Á Á Á í Á í ü Á ő í í ő Á í ő ő ú ő ö ö ő Í í ő ő í í ö í ő Ó ő ő í ö ő ő ü ö ö ő ö í ö ő í ü í ü ő ő ü Í ő ő ő ú í ő ő ö ö ö ű ü í ő ő í ú ö
ó ö í í ü Ű Ö ó ó ű ö ü Í í í ö Ö Ó ö Ű Ö ú ó ó í í ű ö ö ö ö í ó ö ö í ö ű ö ű ö ö ö ö ö í ó Ö Ö ü ú ö ó ü ö Ö ű ö Ö ü ó ö ö ó ö ö Ó í ű ö ű ö ö ű í
ö Ö ü ö Ü Ö Ö ü ú í Ó ü ü ö ó ö ö Á ó ó ó ü í ö í ö ö ó ö ö í í Ő í ó Ő ü ú ó ö ö ó ö í ü ó ó ö í ó í ó ö í í ü Ű Ö ó ó ű ö ü Í í í ö Ö Ó ö Ű Ö ú ó ó í í ű ö ö ö ö í ó ö ö í ö ű ö ű ö ö ö ö ö í ó Ö Ö ü
ű ö ú ö ö ö ö í ű ö ö ö ű ö ö ö í ü ú í ű í ö í ú ű í ü ö ö ú ö í ö ű ú ü ö ö í ö ü ö ú ű ö ö ö í Á í ü í ö ü ö í ü ö Ő ü ö í ű ü ö í í í í í
ü ö É ű ö ú ö ö ö ö í ű ö ö ö ű ö ö ö í ü ú í ű í ö í ú ű í ü ö ö ú ö í ö ű ú ü ö ö í ö ü ö ú ű ö ö ö í Á í ü í ö ü ö í ü ö Ő ü ö í ű ü ö í í í í í í í ö Á í ű í ü ö í ű ö í ú ű í ű ü ö í ű ö ű ö ö ű ö
ü ö ö ő ü ó ó ú ó
ö ö ő ü ü ü ő ö ü ö ö ő ü ó ó ú ó Ő Ö ü ö Ö ó ü ü ü ö ö Ö ó ó ü ö ó ő ü ó ü ő ó ő ó ü ö ö ö í í ó ő ú ü ö ö ó ü ö ő í ő ő í ő ü ó ő ü ű ö ú ó ú í ü ó ü ö ó ó ü ö Ö ó ő í ó ő ü ö ü ő ö ö ö ö Ö Ó ő ü ü ó
í í ü í í í í í Ó ő ő í í í Ú ü Ú í í Ú ő ü Ú ü ő
É Á Á ő ü í ü ü í ü ő ü ő ü ü ü í í í í í ü í í ő í í ü í í í í í Ó ő ő í í í Ú ü Ú í í Ú ő ü Ú ü ő ő í ő í ű ű í í ü í í ő í í í í í ű í ő í í í í ü í ő í ő í ü í ű ő ű ü í ü ü í ő ő ü ő í í Ö ü í ü ü
ü ő ő ü ü ő ő ű í í ű ő ő ő ü ő ő í í ő ő ő ő ő ő ü ü í ő Ö ő ü í ő ü í í ő ü ő í ő ő í í ő ü ü í ő ü í ő í ő í ő ü í ő í ü í í ő
ő Á Á Á Ű Ö É Á Ö ő ő ő ű Ö ű ú ő ü ű ü ü ő ü ő ő ú í ü í í ü ő í ő ő í ő ő í ő ő í ü ő í ű ő ü ű ő ü í ü ü ő ü ü í ü í ü ü Ú í Ő Í ü ő ü ü í Ö í í ü ő ő ü ü ő ő ű í í ű ő ő ő ü ő ő í í ő ő ő ő ő ő ü ü
í í í í ó í ó ö ö í ű ü ó ó ü ú Á Á ó ó ó ó ó ó í ó ö ö ü Ó ö ü í ö ó ö í í ö í ó ó í ö í ú ó ú í ö ú ö ö ö í ó ó ó ú ó ü ó ö í ó ó í í í Á í ó ó ó
Í ö í ú ú ó ú Ö ü Ú ú Ö ü ó ü ó ö ö ó ó ö í ó í ó í Í ó í ö ö ö ó í ü ó ö ü ü ú ó ó ó ó ó ó í ó ó ó í ú ó ó ó ó ó í ü í í í í ó í ó ö ö í ű ü ó ó ü ú Á Á ó ó ó ó ó ó í ó ö ö ü Ó ö ü í ö ó ö í í ö í ó ó
ű ú ó ó ü í Á Á ú ó ó ó ó ó ó ó ó ó ó ó ó ó ó í ó ü É ű ü ó í ü í í í í í ó í ü í í ó ó Á
ü ű ú í í ü í ű ú ó ó ü í Á Á ú ó ó ó ó ó ó ó ó ó ó ó ó ó ó í ó ü É ű ü ó í ü í í í í í ó í ü í í ó ó Á ó ű ó í Á í ó ü í ó ó í ü ü ű ó í ü í í ü í í í ó í ó í ü ó Ó í ó ó ó í í í ü Í ó ó í í í í ó í í
Í Ó ü ü í ü ü ü í Í í É í í Í Í ü ü ü í Í ü
É Á í É Á Á ü Ú ű í Í Í Ü ü ú ü Í ü ü ü ü Í ü Í í ü ü ü ü ü ü ü ü ü í Í Ó ü ü í ü ü ü í Í í É í í Í Í ü ü ü í Í ü Í Ó Í Ó ü ü ü Í ü ü É ü ü ü ü ü É ü ü Í ü ü ü Í Ó Í Ó í Á í É ü í Í ü í Í í í ü ü É ü ü
ű ű ű ű Ü ű ű ű Ó ű Á ű Á Ö É É É Á É É É É Ü Á Á Á ű
Ú ű ű ű Á Ü Ó Á É ű ű ű ű ű ű ű Ü ű ű ű Ó ű Á ű Á Ö É É É Á É É É É Ü Á Á Á ű Ü Ó ű ű ű ű ű ű ű Ö ű ű É ű ű ű ű ű ű ű ű ű ű ű ű ű ű É ű ű Á ű Ö ű ű ű É ű ű ű Ö ű Ú ű ű Á ű ű Ü Á Á Ö Á Ó ű ű ű ű ű ű Á ű
ó ó é é é ó ü é é Í ő ő ó ó é ö é ó é ő ü é é ó í é é é ű ő ő ő é é ő í é í é é é ú é é é ó í é ö é ő ö é é é ö ü í é é ő é é ü é é í Ú ő ó ö é ő ö ö
Á Á É é ö ö é ő ő ő é ö é é ő é é é é ő í é é é ó é é é ü ő ő ó é ő é ű ö ö ú é ü ö é é é é ó é é ü ő ö é ő é ő ü ő ő ö ö í é ő ó ó ő é ő é ó é é ő é ó é ű é é ü ö é Í ö é í é ő ó ö é ő é ú í ö é é é ö
A hangok a fejemben, avagy: mi a fonológia?
A hangok a fejemben, avagy: mi a fonológia? Előadás Babeş Bolyai Tudományegyetem Magyar és Általános Nyelvészeti Tanszék Kolozsvár 2016. október 31. Balogné Bérces Katalin (BBK) PPKE BTK, Budapest/Piliscsaba
Á í í í í í í í í í ű í í í í í í í í í í í í í ű í í í í í ű ű É É í ú
Á Á É Á ú É í Á É í í í í í í É í É Á í í í ű í ú í í ű í í ű í í í É í í í í í í í Á í í í í í í í í í ű í í í í í í í í í í í í í ű í í í í í ű ű É É í ú Á í í í í ű ű ű í í ű ű í ú ú í ú í í í í ű í
ü É ü ü ü ú ü Ú
Á Á Á Á Á Á Á Á ü É ü ü ü ú ü Ú ü ú ú ú ű ü ú ü ü ü ü ü ü ü ü ú ü ü ú ü ű ú ü ú ü ú ú ü ú ű ü ü ü Á ú ű ú ú ú ü ü ü ü ü ű Á ű ü ü ü ú ú ú ü ü ü ü ü ú ü ü ü ü ü ü ü ü ü ú ü ü ü ű ú ú ú ü ü ű ű ü ü ü ű ú
é ó é ü ö é é ó é Ö é ó é é ú ó é é é é é é é é é Ö é Ő é é ö é Ö ü é ó Ö Ü ö ö é é é Ő ö é é Ü é ö é é é é é é é ü é é ö é é é é é ü é é ü é é é ö ö
é ű ö ö é é ö ú é ü é é é ü ö ö é é é ö ö é é é ű ö ú é ü é é é é é é é é é é ö é é ű ö ű ö é é é Ö é é é ü ö é é ö ö é é é é é é é ü é é é ű é ü é é ú é é ű ú é é é é é ö é é ö é ó ö é é ö é é ö é ö é
ó ó ö é í ó Ö é é í ó ö é é ü é é ó ó ó é ö é é ú ó é í é é é é í é ő é é ő é é í é í é ó ú ó é ó ü ö Ö é Ő í ő ó é í ó ő í é ö ő é í ó é é ú ó é í é
ö ö é í ö é é ö é ő é ó ű ö é ü é ü é é ö é ő ó é ü ő ö ő ö ü é é ö é ő é é í ö ő ö é é ö é ő é ó ű ö é ü é ü é é ö é ő é é é é é é é őé é é é í ő ö ü é é ö é ő é é ő í ű ő ö í ö é ö é é é ö ö Ö ő é é
é é ö í Ü ö é ő é é Í Í é é é ű é ő é é ő í ő Ű é é é é ö í é ö ö é ö é é é é ő é ű ő é é Úé é ö ö é Ü ö é ő é éü Ú í í ő ö é é é é é í é é ő é é őé é
é é ö ő é é é ö é é é é ö ö ö Í Í é Í é ö é Í ö é é é é é ö é ü í é ű é é ö é ö é Í ö ö é é é ú ö ö Ú ö í é í é é í é ö é é é é é é ö í ű ű é é ű Í ö é é é éé é í é é í ö í é é Ü é ő é í é é é é ö í Ü
ő ű í ő ú í í Á ű í ő ő ő ő í É í í ő Ö Ö Ö Á Í Á ő ő ő ő É ő ő ú ú ú í ő Á Ö ő ő
Á ő ő ű í ú ő ő ő ő í í í ő ő ő ő í ő ő ő ű í ő ú í í Á ű í ő ő ő ő í É í í ő Ö Ö Ö Á Í Á ő ő ő ő É ő ő ú ú ú í ő Á Ö ő ő í ő ő ű í ú í í ű í ő ő ő ő í ő ő ő ő í ő ő ő ő í É í í í í ű ő í í ő ú ű í ú í
í ő Ü ŐÉ ó ő ú ó ő ú ó ó ú ő í ú í ő ú ó ő ő ó ő ő ű í ó í ó ő ó ő ő ő í
ő ő í ő í ő Ü ŐÉ ó ő ú ó ő ú ó ó ú ő í ú í ő ú ó ő ő ó ő ő ű í ó í ó ő ó ő ő ő í í ő Ü ŐÉ ó ó í í í í ő ó ó ő í ő í í í ű í í ó í ő í ő ő ő ő í ó Ü ÓÉ ő Ü ű í ő í í ó í í ó í ű í í ű í ű í í í ű í í í
í ű í í í ű ö ü ü ö ú ű ú ö ö í í í ű ö ü ü ö ö ö ö í í í ű ö ü ü ö ü ö í í í ű í ö í ö ö ű í ü ü ö í ö ö ö ü í í ű í ú ö ö ö ü ö ö ú ö ö ö ü ö ö ö ö
ö í ű ü ú ü ü ü ö ü ö ö ö í Ő É ö ö ö ü ö ö í í ö ü í ö ö í í É ö ö ű í Á É É ö ö í ö í í ü ö í É í í í ú ú í ű í í í ű ö ü ü ö ú ű ú ö ö í í í ű ö ü ü ö ö ö ö í í í ű ö ü ü ö ü ö í í í ű í ö í ö ö ű í
Í Á ő é é é é é ő é ő é ő é Í Á Ú Á Á é ő é ő é é é é é ű é é é é é é é é Á é é é é é ú ú é é é é é é é ú é é é é é é é é é é é ő é é é é é é é é ű é
é é é Í Ó é é ü ő é é é ű ő ő ű é ő Í Ó ő ü é ő é ü é ő é é é é é é ú é ú Í Á é é é é é ű é é é é é é ú é ő é é é é ú é é é é é é é é é é é é é ő é é ő Í Á ő é é é é é ő é ő é ő é Í Á Ú Á Á é ő é ő é é
ú ü ú ö ú í ü í ű ö ü ü ú ú ö ú ö íö í ú ü
í ú ü ú ö ú í ü í ű ö ü ü ú ú ö ú ö íö í ú ü ö í ú ú í ü ü í í ö í ö í Ö í ű ü ü ö ú í ű í í ú í ö ö ú í ö ö ö í ü í ö ö í ű ű ö ö ü í í ű ö í í ü ö ü ü ö ö ö ö í í ü ö ö ö ö ü ü í í ű í ö ö ö ú ú í ű
Ú ú ö é ö é Ú ú ö ű ö ö ű ö é ö ö é í í Ö ö í í Á Á Ó é ű ü é é ü ú é ü é ű ü é
ö é Ö í é ü Ú ú é Í Ú ú ö é Ö é ü é ü ö ö ö ü ö ö é é ö é é é é é ö ö ö ö é í ü é ü ö ü ü ú é ü Ú ú ö é Ö ö é é Ú ú ö é ö é Ú ú ö ű ö ö ű ö é ö ö é í í Ö ö í í Á Á Ó é ű ü é é ü ú é ü é ű ü é Á Á Ú ú ö
Á Ó É É Ú É ő í ő ő ö ő ö ő í ö ö ü í ő í ő ö ű ő í ü ü ő í ö ő ü ő ú ü í í ű ü ő ő ő í ö í ú ö ő ö ü ő ő ő É
É É Á Á Á É Á É Á ő Á ő Ő ő Ú Á Á Ő Á É Á Í Á Á Ü Á É É í Á ő Á Ó É É Ú É ő í ő ő ö ő ö ő í ö ö ü í ő í ő ö ű ő í ü ü ő í ö ő ü ő ú ü í í ű ü ő ő ő í ö í ú ö ő ö ü ő ő ő É ő ú ő ö ő ő í ő ö ő ö ü ö ű í
Á ó ó ö ó ó ó ö ó ó ö ü ö ó ü ö ó ü ó ö ó ü ó űö ú ü ö ú ó ó ó ő ü ö ö ó ö ó ó ó ó ö ó ő ú ü ö ó ö Ú ü ó ü ő ö ü ö ö ó ó ü ő ő ó ő ü ó ó ó ö ű ő ő ű ü
Ü ö ő ó ó ó ü ö Ó ö ú ó ó ó ő Ü ó ó ú ü ő ó ó ő ö ó ó ó ö Á ú ó ó ö ó ó ó ó ö ó ó ó ó ö ö ö ó ü ö ó ú ű ó ó ö ö ú ő ó ó ő ö ü ó ó Ő ó ó ö ö ö ö ó ó ü ö ö ő ő ó ö ö ó ó ü ű ö ű ö ű ó ú ü ö ó ö ó ó Á ó ó
ó ú ó ó ó ó ó ó ó ó ó ó ü ó ü ö ü ó Á Á Ő ű ü ó ó ó Í ó ü ú ü Á Á ű ö ó ó ó ó ö ü
ö Ö Í Ú ú Í ó ú Ó ó Ú ú ö Ö ü ú ó ü ö ö ö ó ö ö ó ó ó ö ó ó ó ó ö ö ö ó ö ü ü ű ö ú ó ü ű ö ó ó ó Ú ú ö ű ö ó ó ú ó ó ó ó ó ó ó ó ó ó ü ó ü ö ü ó Á Á Ő ű ü ó ó ó Í ó ü ú ü Á Á ű ö ó ó ó ó ö ü Ö ö Í ö ű
Á ú ú ű ű ú ú Í ú ú Ö ű Ö ű Ö Ö ű ű ú ÍÍ Í ú Í Í Í Í Í ú ú
ú Á ú ű ú ú ű ú ű ű Ö Í ű ű Í ú Í ú Á Í ú ú ú Á ú ú ű ű ú ú Í ú ú Ö ű Ö ű Ö Ö ű ű ú ÍÍ Í ú Í Í Í Í Í ú ú Ö Í ű ű Í ű Ö Í Í Í ű Í ű Í ú ű ú Í Í ú ú ú ú Í ú Ü Á ú ű ú ű ű Í Í Í ű ú Ö ú ű ű Í Í Í Í ű ű Í
Á Ö Ü Ö
Ü Ü Á Ö Ü Ö ű Á Ü Ü Ü Ü Á Ü Ö ű ű Ü ű ű Ü ű Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü Ü ű Ü ű ű ű Ü ű ű Ü ű Ü Ü ű ű ű ű ű É ű ű Ü Ü Ü Ü Ü ű ű ű Á É ű É ű ű ű ű ű É ű ű ű ű ű ű ű ű ű ű ű Ö ű Ö Ü ű Ü Ü Ü ű Ü ű Ü Ü Ü ű Ü ű Ü Ü Ü ű ű
ö ű é é é é é é ü é é é é ű é é ü é é é é é ó ó é Í é í é é é é ó ö é ö ö ö ó é é í é é é é Ő é é é ü ü é é é ö ö ö é ü é é í é ó ü é é ü é ó é ó ó é
ö é ü ö ö Ö ú é ü ü é é é ó é é é é é ó é é Ö ö é é ó é é ó é é í é é ö ó ó ó ö ö ü é é ü é í ü é ö í é é é é é ü é ó é ü ö í í ó í ü Í é é é ü é é é ü é é ü ö ö ó ó é é í é é é é é é é Ö í ó é í ö é é
ü ű ü ó ő ó ű ú ő ó ő ű ü ó ő ó ő í ő ó ó ő ő í ó ő ő ü ó ű ü ó ő ő Ö ő ü íí ő í ű ü ó ő ü ő í ő ű ü ó ő ő
Ő Ö ü Ö ő ü ó ü ő ü Ö ó ő ő ő ő í ó ő ő ő í í ü ő ő ü ü Ö Ö Ö ő ő í ü ü ő ő ő ő ő í ő í ó ő ő ő í ő ő í ő ü ő ű ü ó ő ó ű ú ő ó ő ő ü í ő ő ő ő ő ü ú ő ő ő í ő ü ű ü ó ő ó ű ú ő ó ő ű ü ó ő ó ő í ő ó ó
ő ő ó é ő ő ő é ú é ő é é ú ó é é é í é í í é ű é ö é é é Ö ó í é é é ő ő é ö ó é Í ö ö ő é é é ő ó ó ú ö ó í ó ő ő é é ő ü ö é é é Ö é í í é ú ü é ö
ő ö é ü ö ö Ö é é ő ü ü é ő é é ó é é é ő é ő é ó ő ő é é Ö ö ó é ő ő ő ö ő ó ó ő ő ó ö ö ü é é ő ü é í ő ü ő ő í Í é ő ö í ő ő é ő é é é ő ü é ó é ü ő ö í ő í ó ő í ü ö ő ő é ö ó é ö ö ö é é é ő ő ő ú
Á Á Á ö ö Á É É ö ú É Á É É ű ö ö ö Á É É É ö Á Í Á É ö ö ö Ö Ö ű ö Ö ű Ó ü ö ű ö Ó Ó ú ö ö Á É É ö ű É Á É É ö
ö ö ö ű ö ö ö ú ö ö ű ö ö ö ö ö Á Á Á ö ö Á É É ö ú É Á É É ű ö ö ö Á É É É ö Á Í Á É ö ö ö Ö Ö ű ö Ö ű Ó ü ö ű ö Ó Ó ú ö ö Á É É ö ű É Á É É ö Ö ö Á É É ö ü É É É ö ö ü Ű ö É É É É Á Á Á Á ü É ű É É É
í ü ü ú í ü ú ú É Á í ű Á ú í ü í Ő Ű í Ó ű í ü í ű Ú ú É í ü í í
Ő Ö ü Ö ú í Á í É ú í ü í ü ü ü í ü í ü í í ú í Ó ü í ü ü ú í ü ú ú É Á í ű Á ú í ü í Ő Ű í Ó ű í ü í ű Ú ú É í ü í í í í ü ű í ű í ű Ú í Á Á ű ú í í í ú Ő ü í í ü í Ú Ü É ü í ü í É í í Á í É ú ü í í í
ö í Á Á Á ö É É í É Á Á Á Á Á É ő ö í ő ö ő ö í ü ő ö ő ö ő ü ö ő ö í ő ő ő ö í ő ő ú ö ű ö ő ö í
ú ö ű ö ő ö í Á Ü ú Á Á Á ö É É í É É Á ö í Á Á Á ö É É í É Á Á Á Á Á É ő ö í ő ö ő ö í ü ő ö ő ö ő ü ö ő ö í ő ő ő ö í ő ő ú ö ű ö ő ö í ö í Á Á Á ö É É í É Á Á Á Á ö ö ú ö ű ö ő ö ö ő í ö í ö í ő ö ü
íő ö Ú ö ö ő í ű í ű í í ű ö í ö Ü ö
ő ö É Á Ő Á Á ő ű ö ő Ü Á ő ű ő ű ő ö ö í ő í ő íő ö Ú ö ö ő í ű í ű í í ű ö í ö Ü ö ő ö ű ö ü ö ö ö ö í Ü ű ö ő ö ő ü í ö ü ő ő ő í Ü í Ú Ü ő ö ő ö ő ű ö ő ő ü ő ő ő Á ő ő ö ö ő ő ő ő ö ő í ő í í ő ő
Á ó ö í í ö í ö ö ó í ű ó í
Á Ö É Ö Á Á Í ó ó Á ó ö í í ö í ö ö ó í ű ó í ó ú ö ó ó ö ó í í ü í í í ü Í í í ó í ú ö ó ü ű ó í ü ö ö ű ö í í ü ó ö í ö ö É Í ö Í ö ö ö ü ű ó ó ó Í ö ó ó ö í ö í ó ú ö ó ü ó ó ö ö í ü ö ö ó ó ö ö ü ö
ó ú ő ö ö ó ó ó ó ó ő ő ö ú ö ő ú ó ú ó ö ö ő ő ö ö ó ú ő ő ö ó ő ö ö ö ö ö ö ó Á É ű ó ő ő ű ó ó ö ö ő ó ó ú ő Ű ö ö ó ó ö ő ö ö ö ö ő Ú ú ó ű ó ó ő
Á É É É Ö ó É Á ó É Ü Ü ő Ü ő ö ö ó ő ó ö ö Ö Ú ú ö ö ö ó ó ó ó ö ö ő ő ó ó ő ö ö ö ö ó ö É ö Ö É ó ö ó ú ö ö ó ó ó ó ú ú ö ú ő ó ó ö ó ö ű ö É ö ö ő ó ö ó ö ó ö ő ó ú ő ö ö ó ó ó ó ó ő ő ö ú ö ő ú ó ú